Ευρωπαϊκό νέφος αξίας 1,6 τρισ. δολαρίων

Οταν το κόστος των επιπτώσεων της άκρατης οικονομικής ανάπτυξης στο περιβάλλον υποτιμάται ή παραβλέπεται, η αποτίμησή του σε δολάρια ίσως είναι ικανή να «συγκινήσει» ακόμη και τους πιο δύσπιστους τεχνοκράτες.

Στο συγκλονιστικό ποσό του 1,6 τρισ. δολαρίων τον χρόνο ανέχεται το κόστος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που ισοδυναμεί με περίπου το ένα δέκατο του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του συνόλου της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως είχε διαμορφωθεί το 2013. Το υπέρογκο αυτό κόστος προέρχεται από τους περίπου 600.000 πρόωρους θανάτους και τις ασθένειες που προκλήθηκαν από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια το 2010.

Πρώτη καταμέτρηση

Το οικονομικό κόστος των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Ευρώπη είναι η πρώτη αξιολόγηση της οικονομικής επιβάρυνσης από θανάτους και ασθένειες που προκύπτουν από την εξωτερική και την εσωτερική ρύπανση του αέρα στις 53 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, συμπεριλαμβανομένων και κρατών εκτός Ε.Ε., όπως η Νορβηγία και η Ελβετία.

Αν και είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί μια σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση, οι δαπάνες σε ανθρώπινο και οικονομικό επίπεδο δεν είχαν κατηγοριοποιηθεί μέχρι σήμερα. Βασικά συστατικά της ατμοσφαιρικής ρύπανσης αποτελούν τα μικρά σωματίδια που προέρχονται από τις εξατμίσεις των οχημάτων ντίζελ, και το διοξείδιο του αζώτου, ένα αέριο που μπορεί να εμποδίσει την αναπνοή σε ευπαθή άτομα.

Μόνο το οικονομικό κόστος των θανάτων από την ατμοσφαιρική ρύπανση αντιπροσωπεύει πάνω από 1,4 τρισ. δολάρια. Προσθέτοντας ακόμη ένα 10% σε αυτό, ως το κόστος των ασθενειών που προέρχονται από τη ρύπανση του αέρα, φτάνουμε στο ποσό του 1,6 τρισ. δολαρίων. Στην ουσία, το ποσό αυτό αντιστοιχεί με εκείνο που θα έπρεπε να πληρώσουν οι κοινωνίες -εάν ήταν διατεθειμένες- προκειμένου να αποφύγουν αυτούς τους θανάτους και τις ασθένειες με τις αναγκαίες παρεμβάσεις που απαιτούνται.

Ανησυχητικοί ρυθμοί

Σε 10 από τις 53 χώρες της περιοχής, το κόστος αυτό είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 20% του ΑΕΠ τους. Σε πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης το οικονομικό κόστος του βρόμικου αέρα είναι πάνω από 10% του ΑΕΠ τους. Σε απόλυτο οικονομικό κόστος, η πρώτη δεκάδα στη λίστα κυριαρχείται από μεγάλες οικονομίες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Ιταλία.

Στο Λονδίνο, για παράδειγμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει επιδεινωθεί τόσο που η Ευρωπαϊκή Ενωση προτίθεται να επιβάλει πρόστιμα στην τοπική αυτοδιοίκηση για τα έτη κατά τα οποία η έκταση της ρύπανσης έχει υπερβεί τα ευρωπαϊκά όρια για τους ρύπους. Στην Ελλάδα το σχετικό κόστος από την ατμοσφαιρική ρύπανση αντιστοιχεί σε 22.785 δολάρια και στο 7,1% του εθνικού ΑΕΠ.

Χειρότερα οι «φτωχοί»

Πάνω από το 90% των πολιτών της Ευρώπης εκτίθενται σε ετήσια επίπεδα υπαίθριων αιωρούμενων σωματιδίων που ξεπερνούν τα όρια των τιμών που έχουν τεθεί από τις κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την ποιότητα του αέρα. Συνέπεια αυτού ήταν η πρόκληση 482.000 πρόωρων θανάτων το 2012 από καρδιακά και αναπνευστικά νοσήματα, παθήσεις των αιμοφόρων αγγείων και εγκεφαλικά επεισόδια και από καρκίνο των πνευμόνων.

Την ίδια χρονιά, η ρύπανση του αέρα των εσωτερικών χώρων οδήγησε σε επιπλέον 117.200 πρόωρους θανάτους, με πέντε φορές περισσότερους στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε σχέση με τις χώρες υψηλού εισοδήματος.

Τον περασμένο Μάρτιο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος προειδοποίησε ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πεθάνουν πρόωρα κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο δεκαετιών από την ατμοσφαιρική ρύπανση, εξαιτίας της αποτυχίας των κυβερνήσεων να λάβουν δραστικά μέτρα. Αλλά και ακόμη μία έκθεση που δημοσιεύθηκε από τον ΠΟΥ και την Οικονομική Επιτροπή για την Ευρώπη του ΟΗΕ (UNECE) διαπιστώνει ότι ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους αρρωσταίνει ή πεθαίνει πρόωρα από την ρύπανση του περιβάλλοντος.

«Η μείωση της ρύπανσης της ατμόσφαιρας έχει γίνει κορυφαία πολιτική προτεραιότητα. Η ποιότητα του αέρα θα είναι ένα βασικό θέμα στην επόμενη διάσκεψη των Ευρωπαίων υπουργών Περιβάλλοντος που θα πραγματοποιηθεί στη Γεωργία το 2016», λέει ο Christian Friis Bach, εκτελεστικός γραμματέας της UNECE. «Πενήντα μία χώρες αναζητούν σήμερα την εξεύρεση κοινών λύσεων στο πλαίσιο της σύμβασης της UNECE για τη διαμεθοριακή ρύπανση της ατμόσφαιρας. Το έργο αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να μειωθεί η ρύπανση του αέρα ακόμη περισσότερο και να μην επεκτείνεται σε άλλες χώρες και σε άλλες περιοχές», λέει ο ίδιος.

Συντάκτης: Τάσος Σαραντής 

Πηγή: efsyn.gr