Γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά τη Μεγάλη Πέμπτη – Μύθοι και παραδόσεις των Βαλκανίων

Σύμβολο της δημιουργίας, της γέννησης της ζωής, το αβγό έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αναρίθμητους μύθους και παραδόσεις, από την αρχαιότητα έως σήμερα, απανταχού γης. Το Πάσχα έχει την... τιμητική του και ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλκανικής το βάψιμο των αβγών ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης αποτελεί κοινή πρακτική και παράδοση.

Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα είναι τα κόκκινα αυγά και η διαδικασία του βαψίματος πρέπει να γίνεται, κατά την παράδοση σήμερα Μεγάλη Πέμπτη.

Σύμφωνα με τη χριστιανική τα αυγά τα βάφουμε με κόκκινο χρώμα, γιατί αυτό συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Το αυγό με τη σειρά του συμβολίζει τον κλειστό τάφο του Ιησού, που επειδή έκρυβε μέσα του τον Θεάνθρωπο έσπασε σαν το τσόφλι και αναστήθηκε ο Ιησούς.

Υπάρχουν ωστόσο και διαφορετικές θεωρίες για την επιλογή του κόκκινου χρώματος, που το αποσυνδέουν από το αίμα του Χριστού. Μία από αυτές λέει ότι η Παναγία, όταν συνελήφθη ο Χριστός, πρόσφερε ένα καλάθι αυγά στους φρουρούς του και τα δάκρυά της τα έβαψαν κόκκινα.

Ξεχωριστή θέση στη ρουμανική παράδοση έχει το βάψιμο αβγών ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης. Το βράδυ της ίδιας ημέρας, οι νοικοκυρές παίρνουν ένα από τα βαμμένα αβγά στην εκκλησία για να το "διαβάσει" ο Παπάς μαζί με τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Με το πέρας της λειτουργίας, θάβουν το αβγό στο αμπέλι τους προκειμένου να τους προστατεύσει ο Θεός από χαλαζοθύελλες και να έχουν καλή σοδειά. Στη λαϊκή συνείδηση, ένα αβγό που έχει διαβαστεί στην Εκκλησία τη Μεγάλη Πέμπτη, μπορεί να αντέξει χωρίς να χαλάσει ολόκληρη τη χρονιά!

Η ρουμανική παράδοση θέλει την Παναγία να είχε τοποθετήσει ένα καλάθι με αβγά στα πόδια του εσταυρωμένου Χριστού, τα οποία βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα που έτρεχε από τις πληγές Του. Μόλις ο Χριστός είδε τα αβγά να γίνονται κόκκινα, ζήτησε από τους πιστούς να βάφουν κόκκινα αβγά σε ανάμνηση της θυσίας Του, κατά τη ρουμανική παράδοση.

Στην Κροατία, οι νοικοκυρές χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να βάψουν τα αβγά του Πάσχα -"pisanice", όπως τα αποκαλούν οι Κροάτες. Σε ό,τι αφορά δε τη διακόμηση, το κυρίαρχο μοτίβο στο νότο της Κροατίας είναι το κόκκινο αβγό με έναν άσπρο σταυρό στη μέση, ενώ στην υπόλοιπη χώρα κυριαρχούν τα σχέδια με λουλούδια και γεωγραφικά μοτίβα, εμπνευσμένα κυρίως από τη φύση.

Στη Σερβία, το πρώτο αβγό που βγαίνει από το σκεύος της βαφής φυλάσσεται έως το επόμενο Πάσχα στο σπίτι του νοικοκύρη, για να του παράσχει ασφάλεια και υγεία.

Σε όλες τις βαλκανικές χώρες, όπου η παράδοση των βαμμένων αβγών καλά κρατεί, το τσούγκρισμα έχει... διαγωνιστικό χαρακτήρα!

Πηγή: topontiki.gr