Ως εισαγγελέας, η Εβα Ζολί είχε ερευνήσει τα
σκάνδαλα Elf και Ταπί, που συγκλόνισαν τη Γαλλική Δημοκρατία. Ως
ευρωβουλευτής των Πρασίνων, εξακολουθεί να παλεύει με τα θηρία, βάζοντας
στο στόχαστρο τη φορολογική αδικία. Η Ζολί είναι μέλος της ειδικής
επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου για τη φοροαποφυγή, που συστάθηκε μετά
τις αποκαλύψεις των LuxLeaks. Η 72χρονη Γαλλονορβηγίδα ήρθε στην Αθήνα
για να παρουσιάσει την έρευνα του ολλανδικού ινστιτούτου SOMO
(www.somo.nl) για τα εταιρικά σχήματα που ελαχιστοποιούν τη φορολόγηση
πολυεθνικών, όπως η Eldorado Gold.
– Θα ήθελα πρώτα να ξέρω αν βλέπετε την Ελλάδα ως ιδιαίτερη περίπτωση ή ως σύμπτωμα ενός ευρύτερου φαινομένου και, αν ναι, ποιο είναι αυτό.
– Στον τομέα του ενδιαφέροντός μου, τη φοροαποφυγή πολυεθνικών, η Ελλάδα δεν είναι καθόλου μοναδική. Παντού οι πολυεθνικές δεν πληρώνουν καθόλου ή σχεδόν καθόλου φόρους. Ηταν γνωστό ότι συμβαίνει αυτό, αλλά όταν βγήκαν τα LuxLeaks, το φθινόπωρο, αυτό επέτρεψε στους πάντες να δουν πόσο άσχημα είναι τα πράγματα, να δουν ότι μεγάλες εταιρείες χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να φορολογηθούν με συντελεστή 1%.
– Πώς γίνεται αυτό;
– Φτιάχνουν επιχειρηματικά σχήματα, μέσω των οποίων μπορούν να προσαρμόζουν τα φορολογητέα έσοδα. Π.χ. εμφανίζουν πολύ υψηλό κόστος εξυπηρέτησης δανείων (σ.σ.: που έχουν πάρει από δικές τους θυγατρικές). Καταλαβαίνει κανείς καλύτερα αν δει μια συγκεκριμένη περίπτωση. Η Eldorado Gold έχει 12 θυγατρικές εταιρείες στην Ολλανδία, σχετιζόμενες με εταιρείες στα νησιά Μπαρμπάντος. Η Ολλανδία λειτουργεί ως δίαυλος κεφαλαίων, αυτό είναι ευρέως γνωστό. Μετέχω σε διεθνή επιτροπή που αναζητεί τρόπους φορολόγησης των πολυεθνικών. Ενας από τους τρόπους αυτούς είναι να μην εκπίπτουν από τη φορολογία οι τόκοι των δανείων. Το σχήμα με τα δάνεια είναι μία από τις τεχνικές, υπάρχουν πάρα πολλές άλλες που έχουν στόχο μέσα από τεχνητές κατασκευές να μειώσουν τα φορολογικά βάρη.
– Βλέπετε μια κάποια ειρωνεία, όταν υπεύθυνοι για τη φορολογική πολιτική της Ολλανδίας, όπως ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ζητούν από την Ελλάδα λιτότητα ενώ διευκολύνουν τέτοιου είδους φοροαποφυγή;
– Είναι ανυπόφορο να πιέζει ο επικεφαλής του Εurogroup τόσο πολύ την Ελλάδα τη στιγμή που στη δική του χώρα λειτουργεί ένα από τα βασικά εργαλεία που σας στερούν τα έσοδα που δικαιούστε. Είμαι εδώ για να σας πω ότι αυτό είναι πολύ βρώμικο και δεν το ανεχόμαστε πια. Γι’ αυτό πιέσαμε για να δημιουργηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο η ειδική επιτροπή για τα LuxLeaks. Και η ειρωνεία είναι ότι ο επικεφαλής της Κομισιόν είναι πρώην πρωθυπουργός ενός άλλου πολύ επιβαρυμένου φορολογικού παραδείσου. Πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι τα συμφέροντα των πολιτών θα ληφθούν υπόψη;
– Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είπε ότι θα αφήσει τις έρευνες να εξελιχθούν χωρίς παρεμβάσεις.
– Εμείς λέμε ότι ο κ. Γιουνκέρ πρέπει είτε να κάνει κάτι είτε να αποχωρήσει. Υπό τη δική του προεδρία θα αποκτήσουμε νέους φορολογικούς κανόνες. Είναι ένα σκοτεινό σημείο. Κλέβουν λεφτά από εσάς, από τη Νορβηγία, από ανεπτυγμένες χώρες αλλά και από αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι άνθρωποι παλεύουν να ζήσουν με 1 - 2 δολάρια και οι πολυεθνικές δεν τους παραχωρούν το δίκαιο μερίδιό τους.
– Είστε δηλαδή αισιόδοξη ότι θα υπάρξει αλλαγή στους κανόνες;
– Ξοδεύουμε ώρες, εξηγώντας τι συμβαίνει, πώς το κάνουν, ώστε τελικά ο κόσμος να πει «φτάνει!». Είχα γράψει ένα σχετικό βιβλίο το 2003 αλλά εκείνη την εποχή δεν υπήρχε πολύ ενδιαφέρον. Σήμερα, όμως, είναι κεντρικό θέμα συζήτησης.
– Στην επιτροπή σας δόθηκε περιθώριο μόνο 6 μήνες.
– Μπορεί και να υπάρξει παράταση, αυτό εξαρτάται από την πολιτική δυναμική. Θέλουμε να μελετήσουμε τα φορολογικά συστήματα της Βρετανίας, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και να προτείνουμε μέτρα προς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Φοροαποφυγή πολυεθνικών
– Οι εταιρείες επιμένουν ότι αυτά τα εταιρικά σχήματα είναι απολύτως νόμιμα.
– Είναι νόμιμα όσο δεν έχουν κριθεί παράνομα. Είναι πάρα πολύ λίγες οι περιπτώσεις που μοντέλα φοροαποφυγής έχουν προσβληθεί δικαστικά. Αν δεν απατώμαι, στη δική σας φορολογική νομοθεσία, όπως και στην αντίστοιχη γαλλική και τη νορβηγική απαγορεύονται επιχειρηματικά σχήματα που έχουν ως μόνο στόχο την αποφυγή της φορολογίας. Χρειάζονται εισαγγελείς με κουράγιο. Είναι βαρύ, γιατί ο εισαγγελέας είναι μόνος και οι πολυεθνικές έχουν δεκάδες καλοπληρωμένους δικηγόρους. Ποιος όμως πιστεύει ότι μια εικονική εταιρεία στην Ολλανδία αρκεί για να σας στερήσει τα φορολογικά σας έσοδα; Δεν έχουν καν υπαλλήλους, είναι εταιρείες - γραμματοθυρίδες, αλλά διαχειρίζονται δισεκατομμύρια. Πώς γίνεται αυτό; Μόνο αν όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα κεντρικά. Τυπικά, όλα είναι εντάξει. Αυτοί είναι η δουλειά των ειδικών στο φορολογικό δίκαιο. Αλλά οι δικαστές μπορούν να πάνε πίσω από τα φαινόμενα, να ανιχνεύσουν την πραγματική διοικητική δομή και τις πραγματικές ροές.
– Θεωρείτε ότι υπάρχει ανάγκη διαφάνειας;
– Σαφώς. Μετά την κρίση του 2008, πετύχαμε να καθιερωθεί, τουλάχιστον για τις τράπεζες ο κανόνας του country-by-country reporting. Να δηλώνουν αναλυτικά τον τζίρο και τη φορολόγησή τους ανά χώρα. Τον Ιούνιο του 2015 θα έχουμε για πρώτη φορά πρόσβαση στα στοιχεία αυτά. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
– Θα ήθελα πρώτα να ξέρω αν βλέπετε την Ελλάδα ως ιδιαίτερη περίπτωση ή ως σύμπτωμα ενός ευρύτερου φαινομένου και, αν ναι, ποιο είναι αυτό.
– Στον τομέα του ενδιαφέροντός μου, τη φοροαποφυγή πολυεθνικών, η Ελλάδα δεν είναι καθόλου μοναδική. Παντού οι πολυεθνικές δεν πληρώνουν καθόλου ή σχεδόν καθόλου φόρους. Ηταν γνωστό ότι συμβαίνει αυτό, αλλά όταν βγήκαν τα LuxLeaks, το φθινόπωρο, αυτό επέτρεψε στους πάντες να δουν πόσο άσχημα είναι τα πράγματα, να δουν ότι μεγάλες εταιρείες χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να φορολογηθούν με συντελεστή 1%.
– Πώς γίνεται αυτό;
– Φτιάχνουν επιχειρηματικά σχήματα, μέσω των οποίων μπορούν να προσαρμόζουν τα φορολογητέα έσοδα. Π.χ. εμφανίζουν πολύ υψηλό κόστος εξυπηρέτησης δανείων (σ.σ.: που έχουν πάρει από δικές τους θυγατρικές). Καταλαβαίνει κανείς καλύτερα αν δει μια συγκεκριμένη περίπτωση. Η Eldorado Gold έχει 12 θυγατρικές εταιρείες στην Ολλανδία, σχετιζόμενες με εταιρείες στα νησιά Μπαρμπάντος. Η Ολλανδία λειτουργεί ως δίαυλος κεφαλαίων, αυτό είναι ευρέως γνωστό. Μετέχω σε διεθνή επιτροπή που αναζητεί τρόπους φορολόγησης των πολυεθνικών. Ενας από τους τρόπους αυτούς είναι να μην εκπίπτουν από τη φορολογία οι τόκοι των δανείων. Το σχήμα με τα δάνεια είναι μία από τις τεχνικές, υπάρχουν πάρα πολλές άλλες που έχουν στόχο μέσα από τεχνητές κατασκευές να μειώσουν τα φορολογικά βάρη.
– Βλέπετε μια κάποια ειρωνεία, όταν υπεύθυνοι για τη φορολογική πολιτική της Ολλανδίας, όπως ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, ζητούν από την Ελλάδα λιτότητα ενώ διευκολύνουν τέτοιου είδους φοροαποφυγή;
– Είναι ανυπόφορο να πιέζει ο επικεφαλής του Εurogroup τόσο πολύ την Ελλάδα τη στιγμή που στη δική του χώρα λειτουργεί ένα από τα βασικά εργαλεία που σας στερούν τα έσοδα που δικαιούστε. Είμαι εδώ για να σας πω ότι αυτό είναι πολύ βρώμικο και δεν το ανεχόμαστε πια. Γι’ αυτό πιέσαμε για να δημιουργηθεί στο Ευρωκοινοβούλιο η ειδική επιτροπή για τα LuxLeaks. Και η ειρωνεία είναι ότι ο επικεφαλής της Κομισιόν είναι πρώην πρωθυπουργός ενός άλλου πολύ επιβαρυμένου φορολογικού παραδείσου. Πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι τα συμφέροντα των πολιτών θα ληφθούν υπόψη;
– Ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ είπε ότι θα αφήσει τις έρευνες να εξελιχθούν χωρίς παρεμβάσεις.
– Εμείς λέμε ότι ο κ. Γιουνκέρ πρέπει είτε να κάνει κάτι είτε να αποχωρήσει. Υπό τη δική του προεδρία θα αποκτήσουμε νέους φορολογικούς κανόνες. Είναι ένα σκοτεινό σημείο. Κλέβουν λεφτά από εσάς, από τη Νορβηγία, από ανεπτυγμένες χώρες αλλά και από αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι άνθρωποι παλεύουν να ζήσουν με 1 - 2 δολάρια και οι πολυεθνικές δεν τους παραχωρούν το δίκαιο μερίδιό τους.
– Είστε δηλαδή αισιόδοξη ότι θα υπάρξει αλλαγή στους κανόνες;
– Ξοδεύουμε ώρες, εξηγώντας τι συμβαίνει, πώς το κάνουν, ώστε τελικά ο κόσμος να πει «φτάνει!». Είχα γράψει ένα σχετικό βιβλίο το 2003 αλλά εκείνη την εποχή δεν υπήρχε πολύ ενδιαφέρον. Σήμερα, όμως, είναι κεντρικό θέμα συζήτησης.
– Στην επιτροπή σας δόθηκε περιθώριο μόνο 6 μήνες.
– Μπορεί και να υπάρξει παράταση, αυτό εξαρτάται από την πολιτική δυναμική. Θέλουμε να μελετήσουμε τα φορολογικά συστήματα της Βρετανίας, της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και να προτείνουμε μέτρα προς στην αντίθετη κατεύθυνση.
Φοροαποφυγή πολυεθνικών
– Οι εταιρείες επιμένουν ότι αυτά τα εταιρικά σχήματα είναι απολύτως νόμιμα.
– Είναι νόμιμα όσο δεν έχουν κριθεί παράνομα. Είναι πάρα πολύ λίγες οι περιπτώσεις που μοντέλα φοροαποφυγής έχουν προσβληθεί δικαστικά. Αν δεν απατώμαι, στη δική σας φορολογική νομοθεσία, όπως και στην αντίστοιχη γαλλική και τη νορβηγική απαγορεύονται επιχειρηματικά σχήματα που έχουν ως μόνο στόχο την αποφυγή της φορολογίας. Χρειάζονται εισαγγελείς με κουράγιο. Είναι βαρύ, γιατί ο εισαγγελέας είναι μόνος και οι πολυεθνικές έχουν δεκάδες καλοπληρωμένους δικηγόρους. Ποιος όμως πιστεύει ότι μια εικονική εταιρεία στην Ολλανδία αρκεί για να σας στερήσει τα φορολογικά σας έσοδα; Δεν έχουν καν υπαλλήλους, είναι εταιρείες - γραμματοθυρίδες, αλλά διαχειρίζονται δισεκατομμύρια. Πώς γίνεται αυτό; Μόνο αν όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται από τα κεντρικά. Τυπικά, όλα είναι εντάξει. Αυτοί είναι η δουλειά των ειδικών στο φορολογικό δίκαιο. Αλλά οι δικαστές μπορούν να πάνε πίσω από τα φαινόμενα, να ανιχνεύσουν την πραγματική διοικητική δομή και τις πραγματικές ροές.
– Θεωρείτε ότι υπάρχει ανάγκη διαφάνειας;
– Σαφώς. Μετά την κρίση του 2008, πετύχαμε να καθιερωθεί, τουλάχιστον για τις τράπεζες ο κανόνας του country-by-country reporting. Να δηλώνουν αναλυτικά τον τζίρο και τη φορολόγησή τους ανά χώρα. Τον Ιούνιο του 2015 θα έχουμε για πρώτη φορά πρόσβαση στα στοιχεία αυτά. Είναι πολύ μεγάλη υπόθεση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου