Υπό κανονικές συνθήκες ο πολιτισμός
με ο,τιδήποτε τον συναποτελεί, μουσική, σινεμά, θέατρο, υλικές μαρτυρίες
της ιστορικής μνήμης αποτελεί αγαθό και διόλου εμπόρευμα. Από τους
θεσμούς του πολιτισμού περιμένει κανείς και παραγωγή πολιτισμού. Δηλαδή
παραγωγή παιδείας, σκέψης, καλλιέργειας, ταυτότητας. Εφόσον
εξασφαλιστούν κατ’ αρχήν τα παραπάνω έρχεται και η παραγωγή εκείνου του
πλούτου που μετριέται στο ταμείο. Αυτό είναι που ξεχωρίζει το δημόσιο
αγαθό, από το αγοραίο εμπόρευμα.
Αλλά αυτά είναι «θεωρίες» που δεν
χωράνε στο «κοινό ευρωπαϊκό μας σπίτι», σε αυτή την ανείπωτη θαλπωρή που
έχει εγκαταστήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση, είτε πρόκειται για ανθρώπινες
ψυχές είτε πρόκειται για πολιτιστικά αγαθά.
Σε αυτή, λοιπόν, τη «ζεστή» αγκαλιά
των πρώην δανειστών και νυν εταίρων, που φτιάχνει 1,5 εκ. άνεργους (και
εφ’ όσον υπάρχουν 1,5 εκ. άνεργοι), ας μην περιμένει κανείς μουσεία που
θα λειτουργούν απρόσκοπτα, θέατρα και ορχήστρες που θα επιχορηγούνται,
θεσμούς και δομές που θα στηρίζονται επαρκώς και αξιοπρεπώς από το
κράτος. Η απάντηση του αν. υπουργού Πολιτισμού, Ν. Ξυδάκη στην ερώτηση
«πώς θα λειτουργήσουν τα μουσεία που δεν έχουν φύλακες για να ανοίξουν
τη χειμερινή περίοδο, οι υπηρεσίες που δεν έχουν ούτε μελάνι για τους
εκτυπωτές;» ήταν «δεν υπάρχουν λεφτά… Αλλά υπάρχουν και 1,5 εκ.
άνεργοι»! Και οι μεν φτωχοί και άνεργοι θα πάρουν κουπόνια για σίτιση,
αλλά οι άνθρωποι του πολιτισμού δεν θα μπουν ούτε στην ουρά για
συσσίτιο…
Ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού,
Νίκος Ξυδάκης, στην πρώτη του συνάντηση με δημοσιογράφους, μας είπε ότι
«τα ταμεία είναι άδεια». Δηλαδή παρέλαβε ό,τι ακριβώς και το ΠΑΣΟΚ όταν
παραλάμβανε από τη Ν. Δ., ό,τι ακριβώς και η Ν.Δ. όταν παραλάμβανε από
το ΠΑΣΟΚ και τώρα ό,τι βρίσκει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ
παραλαμβάνοντας από τους δύο προηγούμενους μαζί. Και εφ’ όσον ούτε
μνημόνια σκίστηκαν, ούτε και δανειακές συμβάσεις ακυρώθηκαν, άδεια θα
παραμείνουν και τα ταμεία. Και όσο παραμένουν άδεια μήτε λόγος να
γίνεται για επαναφορά των θεατρικών επιχορηγήσεων τις οποίες χαρακτήρισε
«συσσίτια προς ημέτερους», μήτε λόγος να γίνεται για στήριξη των
ΔΗΠΕΘΕ, από τα οποία κάποια πρόσφεραν έργο, αλλά κάποια «δεν ρίζωσαν»,
κατά τον υπουργό. Και γι’ αυτά που δεν ρίζωσαν δεν φταίνε ούτε οι
κυβερνήσεις που δεν στήριζαν, ούτε οι τοπικοί άρχοντες που τα
χρησιμοποιούσαν ως «πάρκινγκ» ημέτερων. Φταίει η τοπική κοινωνία που δεν
τα αγκάλιασε και που επιπλέον ψήφιζε του «κακούς» τοπικούς άρχοντες,
σύμφωνα πάλι με τον Ν. Ξυδάκη.
Και ιδού κάποιες σκέψεις του
υπουργού για να γεμίσουν τα ταμεία. Όχι βέβαια αυτά του κρατικού
προϋπολογισμού, δηλαδή αυτά με τα οποία ένα κράτος μπορεί να ασκεί
πολιτική. Αυτά θα παραμείνουν άδεια και χάσκοντα…
Ο υπουργός θέλει «ο πολιτισμός να
παράγει πλούτο». Θυμίζουμε ότι στην γλώσσα όλων των ντοκουμέντων της
Ευρωπαϊκής Ενωσης ο πολιτισμός είναι επιχειρηματικότητα, βιώσιμη
ανάπτυξη, οικονομία της αγοράς και άλλοι παρόμοιοι όροι που
χρησιμοποιούνται στις πολυεθνικές. Οραματίζεται, λοιπόν, να αναμορφώσει
εκ θεμελίων το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων ώστε να πουλάει εμπόρευμα στα
πωλητήρια των μουσείων, αλλά και διαδικτυακά. Αφού, όμως, δεν υπάρχει
καμία σκέψη για αύξηση του ποσοστού για τον Πολιτισμό στον κρατικό
προϋπολογισμό, η προστασία των μνημείων, η συνέχιση των ανασκαφών, το
επιστημονικό έργο, η μισθοδοσία, η λειτουργία των μουσείων θα εξαρτάται
από το αν πάνε καλά οι δουλειές στα πωλητήρια; Και αυτό σχετικό είναι…
Διότι ο Ν. Ξυδάκης είπε πως για την αναμόρφωση του ΤΑΠ θα λάβει υπόψη
του όποιες προτάσεις έχουν να συνεισφέρουν κάτι, ακόμα και την πρόταση
που είχε υποβάλει η εταιρεία συμβούλων McKinsey
για λογαριασμό του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ),
δηλαδή για λογαριασμό των επιχειρηματιών, η οποία διαχωρίζει το ΤΑΠ σε
δύο μέρη: το εμπορικό και εκείνο που δεν αποφέρει έσοδα (π.χ.
επιστημονικές εκδόσεις). Συνήθως, σε αυτές τις περιπτώσεις το
προσοδοφόρο κομμάτι αποτελεί και «φιλέτο» για επίδοξους «διαχειριστές» ή
«μάνατζερς» επί το ελληνικότερον.
Οσο για τα Μουσεία, όχι μόνο δεν θα
αλλάξει η ιδιωτικοοικονομική υπόσταση του Μουσείου Ακρόπολης (κάτι που
όμως αποτελεί προεκλογική εξαγγελία του ΣΥΡΙΖΑ), το οποίο είναι
αποκομμένο από τη μήτρα του, δηλαδή την αντίστοιχη Εφορεία Αρχαιοτήτων
και τις δομές του ΥΠΠΟ, αλλά στις σκέψεις του υπουργού είναι να αλλάξει η
νομική υπόσταση και άλλων μεγάλων μουσείων της χώρας, ώστε «να γίνουν
πιο ευέλικτα διοικητικά» όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ή το
Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας. Με άλλα λόγια υπάρχει η σκέψη να
λειτουργήσουν και αυτά ως Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου με κριτήρια
ιδιωτικοοικονομικά. Φυσικά η σκέψη του «μέρος των εσόδων να πηγαίνει στο
κοινό ταμείο του ΥΠΠΟ ώστε να υποστηρίζονται τα μικρότερα μουσεία»
έρχεται σε πλήρη αντίφαση με τα ίδια του τα λόγια, ότι δηλαδή «κανένα
μουσείο στην Ευρώπη και την Αμερική δεν επιβιώνει χωρίς κρατική
υποστήριξη και μόνο από χορηγίες και δωρεές». Επομένως, πώς αυτά τα
μουσεία θα βγάζουν τα έξοδά τους και θα συνεισφέρουν και στον δημόσιο
κορβανά ώστε να συντηρούνται και τα μικρότερα; Η απάντηση είναι μία: δεν
θα μπορούν να συνεισφέρουν, θα λειτουργούν ως ανεξάρτητα «μαγαζιά» με
ό,τι αυτό σημαίνει για τη δημόσιο χαρακτήρα τους ενώ παράλληλα τα
μουσεία «δεύτερης ταχύτητας» της περιφέρειας θα υποφέρουν.
Τι απομένει ως πηγή χρηματοδότησης
για τον πολιτισμό; Το ΕΣΠΑ, το οποίο δεν έχει πλέον τομεακό πρόγραμμα
για τον πολιτισμό, αλλά τα χρήματα δίνονται μέσω των Περιφερειών, ενώ
για την επόμενη χρηματοδοτική περίοδο (2016 – 2020) το ποσό που θα
διατεθεί για έργα πολιτισμού θα είναι 400 εκ. ευρώ (αντί 700 εκ. στο
ΕΣΠΑ που είναι τώρα σε εξέλιξη). Ωστόσο το ΕΣΠΑ δεν διασφαλίζει καμία
συνέχεια ούτε καν για τα ίδια τα έργα που χρηματοδοτεί, αφού μετά το
πέρας τους χρειάζονται τακτικούς και μόνιμους πόρους για να λειτουργούν.
Η «αγκαλιά» του ΕΣΠΑ, στην πραγματικότητα η αγκαλιά αετονύχηδων
τεχνοκρατών, προβλέπεται και για τη στήριξη μικρών καλλιτεχνικών ομάδων,
οι οποίες δεν έχουν τη κατάρτιση να αναζητήσουν κοινοτική
χρηματοδότηση. Εάν όμως ενταχθούν κάτω «από μία ομπρέλα για μικρές
πολιτιστικές επιχειρήσεις ή καλλιτεχνικές ομάδες», όπως είπε ο υπουργός,
τότε θα μπορούν να «παίρνουν πόρους» από κοινοτικά πακέτα.
Καθώς, λοιπόν, όλα εναποτίθενται
στις επικείμενες εισπράξεις του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, στην
φιλότεχνη διάθεση των φοροαπαλλασόμενων χορηγών και άλλων ευαγών
ιδρυμάτων και στα γενναιόδωρα κοινοτικά πακέτα, η νέα πολιτική ηγεσία
του ΥΠΠΟ θα σκέφτεται τρόπους να υποστηρίξει όχι μόνο το λόγιο
πολιτισμό, αλλά και τον λαϊκό, όπως τα πανηγύρια….
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου