Ανατομία ενός Grexit: Τι θα συμβεί αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ

Με ηγέτες της ευρωζώνης να προσπαθούν να φτάσουν σε μια εφαρμόσιμη λύση για τα προβλήματα του χρέους στην Ελλάδα, οι πιθανότητες μιας ελληνικής εξόδου από τη νομισματική ένωση έχουν αυξηθεί σημαντικά.

Το MoneyWeek, με τη βοήθεια των οικονομολόγων της Capital Economics, Jonathan Loynes και Jennifer McKeown καταγράφει τα σημεία κλειδιά της πρόκλησης μέχρι το Grexit και εξηγεί πώς αυτό μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο.

Δεν υπάρχει πραγματικό σχέδιο

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι δεν υπάρχει επίσημη, προσχεδιασμένη διαδικασία για μια χώρα να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Κάτι τέτοιο έχει ως αποτέλεσμα να να υπάρξουν κάποιοι αυτοσχεδιασμοί και τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις συγκεκριμένες αιτίες και συνθήκες που θα οδηγήσουν την Ελλάδα στην έξοδο.

Για παράδειγμα: όντως η Ελλάδα θα πάρει μόνη της την απόφαση για έξοδο ή θα οδηγηθεί αναγκαστικά σε αυτήν από τη στιγμή που η ΕΚΤ θα έχει κόψει τη χρηματοδότηση προς τις τράπεζες; Ή, μήπως, η έξοδος της χώρας θα έχει συμφωνηθεί από κοινού και θα υπάρχει σχετική προεργασία;

Η ανάγκη για μυστικότητα

Το πρώτο και ίσως το πιο προφανές σημείο είναι ότι μεγάλο μέρος της διαδικασίας θα πρέπει να σχεδιαστεί και να εκτελεστεί στα κρυφά. Είναι ωστοσο αναπόφευκτο, μόλις γίνει γνωστό το Grexit να υπάρξει έντονη αναταραχή στις αγορές, ενώ θα παρουσιαστεί και μεγάλη απώλεια καταθέσεων από τις τράπεζες. Φυσικά αυτό θα οδηγήσει σε έλεγχο των κεφαλαίων, ενώ οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για ένα διάστημα. Η περίπτωση της Κύπρου το 2013 δίνουν το στίγμα για την ελληνική περίπτωση.

Νέο νόμισμα

Ένα κεντρικό μέρος της διαδικασίας θα ήταν σαφώς η φυσική παραγωγή του νέου νομίσματος, ίσως ονομάζεται “δραχμή”. Υπό κανονικές συνθήκες χρειάζονται έξι μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία του νέου νομίσματος. Αρχικά τα ευρώ θα συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται για μικρής έκτασης αγορές, ενώ η αγορά με κάρτες θα αρχίσει να κερδίζει έδαφος.

Στην έκθεση Wolfson, εκτιμάται ότι η ισοτιμία του νέου νομίσματος θα καθοριστεί σε σύγκριση με το ευρώ και πριν καν προλάβει να «περπατήσει» θα δεχθεί ισχυρή υποτίμηση που μπορεί να φτάσει και στο 40%. για να ανακτήσει η ελληνική οικονομία την ανταγωνιστικότητά της έναντι της υπόλοιπης Ευρωζώνης. Άλλες μελέτες δείχνουν πως η υποτίμηση θα φτάσει στο 20%.
Χρεοκοπία του δημοσίου τομέα

Μια ελληνική έξοδος θα είναι σχεδόν βέβαιο άμεση, ή ίσως να προκληθεί από κάποια μορφή αθέτησης των υποχρεώσεων του ελληνικού χρέους στο δημόσιου τομέα. Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν κηρύξει χρεοκοπία στο δημόσιο χρέος της, η επιστροφή της στις αγορές θα γίνει πιο εύκολη. Η Ελλάδα θα πρέπει να ελέγξει τον πληθωρισμό για να μην εκτροχιαστεί, ενώ τα πρωτογενή πλεονάσματά της θα δεχθούν πίεση λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών.

Ο κίνδυνος του ανεξέλεγκτου πληθωρισμού

Η Τράπεζα της Ελλάδα θα πρέπει να υιοθετήσει ένα καθεστώς στόχου για τον πληθωρισμό, προκειμένου να διατηρηθούν οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Ταυτόχρονα, μια σειρά δημοσιονομικών κανόνων, θα πρέπει να καταρτιστούν με σκοπό να αντικαταστήσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και να καθησυχάστουν τις αγορές. Το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό θα βοηθήσει τη χρηματοδότηση των προοπτικών της, αν και η πιθανότητα είναι ότι θα έχει τουλάχιστον προσωρινά ξανά έλλειμμα.

Η ευρωζώνη θα πρέπει να ενισχυθεί σημαντικά

Όσο για την υπόλοιπη ευρωζώνη, η πρώτη προτεραιότητα θα είναι να αντιμετωπιστούν οι αλυσιδωτές επιπτώσεις και να περιορίσει την κερδοσκοπία σε σχέση με άλλες πιθανές εξόδους. Έτσι θα πρέπει να δοθούν νέες υποσχέσεις περί τη σταθερότητα του συστήματος, ενώ ίσως χρειαστούν ανακεφαλαίωση κάποιες τράπεζες αν και πλέον η έκθεσή τους είναι μικρή. Η ΕΚΤ θα έχει μια σημαντική τρύπα στους ισολογισμούς της λόγω των ελληνικών ομολόγων, επομένως είναι πιθανό οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνη να προσφέρουν ανακεφαλαίωση στην Κεντρική Τράπεζα.

Η ΕΚΤ κατέχει περίπου 30 δις € σε ελληνικά ομόλογα και εγγυήσεις. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα πρέπει να ανακεφαλαιοποίησουν της ΕΚΤ για να αποφευχθεί η απώλεια της αξιοπιστίας και της ικανότητας να ελέγχει ο πληθωρισμός.

Το χρονοδιάγραμμα ενός Grexit

Βήμα 1 (λίγες ημέρες πριν από την έξοδο): Κλείνουν οι τράπεζες και τα ΑΤΜ και ανακοινώνεται η πρόθεση για έξοδο.

Βήμα 2 (Αμέσως μετά την απόφαση): Τυπώνεται νέο χρήμα και γίνεται έλεγχος κεφαλαίων

Βήμα 3 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Επιβολή και υποβοήθηση της μετονομασίας όλων των εγχώριων λογαριασμών, μισθών και τιμών.

Βήμα 4 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Ανακοινώνεται η πρόθεση για χρεοκοπία του δημόσιου χρέους κατά το ήμισυ και εκκίνηση των διαπραγματεύσεων με την Τρόικα).

Βήμα 5 (Τη βδομάδα πριν από την έξοδο): Επαναπροσδιορισμός των διεθνών, ιδιωτικών οφειλών σε δραχμές, όπου είναι δυνατόν.
Βήμα 6 (Την ημέρα της εξόδου): Ανακοινώνεται η δραχμή, η ισοτιμία της με το ευρώ και η επιβολή ελέγχου των κεφαλαίων.

Βήμα 7 (Την ημέρα της εξόδου): Ανακοινώνεται ο στόχος για τον πληθωρισμό και την τήρηση αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων για το μέλλον.

Βήμα 8 (Λίγες ημέρες μετά την έξοδο): Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και των μεγάλων επιχειρήσεων με χρέη σε ευρώ, χρησιμοποιώντας QE αν είναι απαραίτητο.

Βήμα 9 (Έξι μήνες μετά την έξοδο): Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές σε δραχμές, μικρή ποσότητα των διαθέσιμων ευρώ για τις απαραίτητες συναλλαγές με μετρητά.

Βήμα 10 (Έξι μήνες μετά την έξοδο): Όλα τα ευρώ αντικαθίστανται από δραχμές και η μετατροπή έχει ολοκληρωθεί.

Πηγή: moneyweek.com