Εργασιακός μεσαίωνας για την έξοδο από την κρίση. Η περίπτωση του Πόρτο Καρράς

Οι χώρες υπό εποπτεία είναι ο παράδεισος των νεοφιλελεύθερων. Εκεί ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε εντεταλμένη υπηρεσία εξυπηρέτησης των μεγαλοεπιχειρηματικών συμφερόντων, με μόνο στόχο – όπως παρουσιάζεται απ΄τις κυβερνήσεις και τους δανειστές – την έξοδο απ΄την οικονομική κρίση. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τα τελευταία χρόνια ότι το κλειδί που θ΄ανοίξει τις πόρτες προς τη σωτηρία της χώρας είναι η ανταγωνιστικότητα, οι επενδύσεις, οι ιδιωτικοποιήσεις, η απελευθέρωση του μεγαλοεπιχειρηματία απ΄ το ζυγό του κρατικού ελέγχου;

Σ΄αυτή την πορεία σωτηρίας της χώρας – υπό την αιγίδα διεθνών αγορών, δανειστών και πολυεθνικών εταιρειών – υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες. Στα τεφτέρια τους, αυτό παρουσιάζεται απλώς ως ένας από τους πολλούς δείκτες, ως ένας αριθμός, ως μια απλή λέξη: ανεργία.

Το σκεπτικό τους είναι απλό – έως απλοϊκό – αλλά εξαιρετικά αποτελεσματικό: μειώνουν τις απαιτήσεις του Κράτους – και κατ΄επέκταση των εργαζομένων και της κοινωνίας – προς τις επιχειρήσεις, καταργώντας συλλογικές συμβάσεις, θεσπίζοντας ομαδικές απολύσεις, καταβαραθρώνοντας τους μισθούς. Με το επιχείρημα ότι έτσι εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, δημιουργούν ανέργους, μειώνουν εκβιαστικά τους μισθούς, αποδυναμώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία και τελικά μεγιστοποιούν το κέρδος των μεγάλων εταιρειών. Η ειρωνεία και το παράλογο αυτής της πρακτικής, είναι ότι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την ανεργία – όχι γιατί κόπτονται για τους ανέργους, αλλά γιατί οι δείκτες της ανεργίας προκαλούν μια κάποια δυσαρέσκεια στους ψηφοφόρους – με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που τη δημιούργησαν: με περαιτέρω διευκολύνσεις και κίνητρα προς τα επιχειρηματικά συμφέροντα.

Η περίπτωση του Καζίνο Πόρτο Καρράς στη Χαλκιδική είναι χαρακτηριστική, και δυστυχώς μια από τις πάρα πολλές στη χώρα μας. Η άδεια λειτουργίας του, παραχωρήθηκε το 2003 απ΄ το Ελληνικό Δημόσιο σε εταιρεία συμφερόντων γνωστού και φίλιου μεγαλοεπιχειρηματία. Στις τυπικές υποχρεώσεις του επιχειρηματία συμπεριλαμβανόταν η λειτουργία του καζίνο όλο το χρόνο, η εξασφάλιση της καλής λειτουργίας και βιωσιμότητας της επιχείρησης, η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών στους πελάτες, η πρόσληψη όλων των υπαλλήλων που εργαζόταν στην προηγούμενη εταιρεία, και 500 θέσεις εργασίας.

Φαίνεται ως μια λογική και συμφέρουσα συμφωνία. Μια ιστορία επιτυχίας (εναλλακτικά: success story). Μόνο που στο τέλος, ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς τους κοιτάγαμε.

Δώδεκα χρόνια μετά, το καζίνο υπολειτουργεί (και μόνο τους μήνες που συμφέρουν τον επιχειρηματία), οι υποδομές έχουν απαξιωθεί ή καταστραφεί, οι παρεχόμενες υπηρεσίες αγγίζουν τα επίπεδα της αθλιότητας. Α! Και σήμερα δεν έχει απομείνει κανένας εργαζόμενος. Και ο επιχειρηματίας έχει κερδίσει μερικά εκατομμύρια. Και το Κράτος σφυρίζει αδιάφορα.

Όχι! Ο επιχειρηματίας δεν αθέτησε τη συμφωνία. Απλώς οι κυβερνήσεις άλλαξαν τους όρους της – προς όφελος του επιχειρηματία – νομιμοποιώντας τις παρανομίες του και τροποποιώντας τη νομοθεσία σύμφωνα με τα συμφέροντά του.

Το 2012, όταν η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο – έτσι νομίζαμε τότε –, η Υπουργός Τουρισμού απαντώντας σε επίκαιρη ερώτησή μου (1) σχετικά με το θέμα, δήλωσε ότι για την κυβέρνηση η εύρυθμη λειτουργία των καζίνο είναι μείζονος σημασίας και μας διαβεβαίωσε ότι θα διασφαλίσει τα εργασιακά δικαιώματα και θα εξασφαλίσει καλές συνθήκες εργασίας για τους υπαλλήλους. Σε σχέση με τις τεκμηριωμένες παρανομίες και αυθαιρεσίες του επιχειρηματία, δήλωσε κατά λέξη “Εμείς δείχνουμε την ανοχή που εμπίπτει στο πλαίσιο της νομιμότητας και της κατανόησης των δυσκολιών της εποχής,” προσθέτοντας “πάντα όμως υπερασπιζόμενοι το δημόσιο συμφέρον” (2). Προφανώς, το δημόσιο συμφέρον είναι μια αμφίσημη έννοια.

Στο μεταξύ η επιχείρηση έχει απολύσει μαζικά – με συνοπτικές διαδικασίες και με μια προτίμηση στις παραμονές πρωτοχρονιάς – το σύνολο των εργαζομένων. Η εποχική, κατά βούληση του επιχειρηματία, λειτουργία του καζίνο νομιμοποιήθηκε, οι οφειλές προς το δημόσιο διακανονίστηκαν, οι φορολογικές διευκολύνσεις θεσμοθετήθηκαν, και η μεγιστοποίηση του κέρδους του επιτεύχθηκε. Προσθέτουμε σ΄ όλα αυτά, τις απειλές και τους εκβιασμούς προς τους εργαζόμενους και το σωματείο τους, τα διαφυγόντα έσοδα του δημοσίου, και τη δυσφήμηση του τουριστικού προϊόντος και έχουμε τη συνταγή της επιτυχίας.

Κάθε λογικός άνθρωπος, ανεξάρτητα απ΄ τον πολιτικό και ιδεολογικό του προσανατολισμό, οφείλει να παραδεχθεί ότι τέτοιες πρακτικές καμία σχέση δεν έχουν, ούτε με τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, ούτε με την έξοδο της χώρας απ΄ την οικονομική κρίση. Πρόκειται απλώς και μόνο για ένα οικονομικοπολιτικό μοντέλο, όπου οι κυβερνήσεις υπηρετούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και όχι τους ανθρώπους.

Στις 25 Ιανουαρίου, διεκδικούμε ξανά τα εργασιακά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με πολυετείς αγώνες και καταργήθηκαν, σε μια νύχτα, με προεδρικά διατάγματα και πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Στις 25 Ιανουαρίου, διεκδικούμε το δικαίωμα στην εργασία και την αξιοπρεπή διαβίωση. Την 25η Ιανουαρίου, βάζουμε τον άνθρωπο πάνω απ΄ τα κέρδη των εταιρειών.

Την 25η Ιανουαρίου, ψηφίζουμε ΣΥΡΙΖΑ.

Της Κατερίνας Ιγγλέζη*

*H Κατερίνα Ιγγλέζη είναι υποψήφια βουλευτίνα  του ΣΥΡΙΖΑ
στο Ν. Χαλκιδικής