Σκόπια: Ένα κράτος βόμβα στα Βαλκάνια

Με τους καλύτερους οιωνούς ξεκίνησε την Δευτέρα 6-10-2014  στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Πέλλας η 19^η περίοδος 2014-15 του Ανοιχτού Λαϊκού Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών που  οργανώνεται από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών  «Ο Φίλιππος». Μετά τον καθιερωμένο αγιασμό, την ευλογία και τις απαραίτητες ευχές της  τοπικής εκκλησίας μας από ιερείς της μητρόπολης   το πολυπληθές ακροατήριο παρακολούθησε με έκδηλο ενδιαφέρον την εισήγηση του πρώτου-για την φετινή χρονιά- ομιλητή.

Ο συγγραφέας, ιστορικός, δημοσιογράφος και πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Μέρτζος Νικόλαος  σε μια παραστατική και τεκμηριωμένη εισήγηση με τίτλο «Σκόπια: Ένα κράτος βόμβα στα Βαλκάνια» ανέδειξε όλες εκείνες τις παραμέτρους που μπορούν να χαρακτηρίσουν το θνησιγενές αυτό κράτος.

Το κρατικό ιδεολόγημα, η φιλοσοφία και η ύπαρξη αυτού του μορφώματος  καθώς επίσης ο πολυεθνικός χαρακτήρας του δημιουργεί ολόκληρη σειρά από παρενέργειες και προβλήματα στα βαλκάνια. Η οικειοποίηση του ελληνικού ονόματος της Μακεδονίας, συμβόλων, ιστορίας και προσώπων το φέρνει σε αντιπαράθεση με τα απαράγραπτα  ιστορικά δικαιώματα άλλων εθνών. Οι εδαφικές βλέψεις που έχει εις βάρος  των γειτονικών κρατών, ο μη σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η καταδίωξη ιερέων, δημοσιογράφων, πολιτικών αναλυτών, αντιπάλων κ.ά. δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που θέτει σε κίνδυνο τις ισορροπίες και την πολιτική γαλήνη τόσο εντός του χώρας  όσο και στον  διεθνή περίγυρο. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας(=Νοτιοσλαβίας) δημιούργησε πλήθος κρατιδίων και προτεκτοράτων στην ανατολική Ευρώπη και στα βαλκάνια. Οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης ήδη από τα μέσα του 19^ου αιώνα με τις ενέργειές τους δημιουργούσαν και ευνοούσαν συνεχώς  νέα και δυσάρεστα γεγονότα στη νοτιανατολική Ευρώπη.

Στα τέλη του 19^ου αι. ο ρωσοτουρκικός πόλεμος και η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (προάστιο της Κωνσταντινούπολης) ευνόησαν την Μεγάλη Βουλγαρία. Το συνέδριο  του  Βερολίνου το 1878 ανέτρεψε την προηγούμενη συνθήκη   και  δημιούργησε το ανεξάρτητο βασίλειο της (Βόρειας) Βουλγαρίας και την αυτόνομη περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας. Η τελευταία πραξικοπηματικώς ενσωματώθηκε στο Βουλγαρικό κράτος. Ο δε ακμαίος ελληνικός πληθυσμός  της αποδεκατίστηκε.

Το κίνημα του πανσλαβισμού, η επινόηση της βουλγαρικής Εξαρχίας, ο Μακεδονικός Αγώνας με τον ηρωικό αγώνα  Μακεδόνων, Κρητών, Μωραϊτών και νησιωτών, ανάδειξε τα σοβαρά προβλήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το έθνος  που κατάκτησε και γενοκτόνησε ολόκληρους πληθυσμούς  και στήριξε την ύπαρξή του στην σκλαβιά και την καταπίεση αντιμετώπισε την βαλκανική συμμαχία που αποτελείτο από την Ελλάδα, την Βουλγαρία, την Σερβία και το Μαυροβούνιο το 1912-13. Το ελληνικό στρατιωτικοπολιτικό  θαύμα που απελευθέρωσε από τον  τουρκικό ζυγό την (Νότια) Ήπειρο, την Μακεδονία και τα νησιά του Αιγαίου αποστόμωσε τους επικριτές του και ξέπλυνε την ντροπή του ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897.   Οι ελληνόφωνοι και σλαβόφωνοι γηγενείς  Μακεδόνες, όπως και οι βλαχόφωνοι    πρόθυμα εντάχθηκαν στον κορμό της ελληνόφωνης Ρωμιοσύνης.  

Στον β΄ παγκόσμιο πόλεμο οι Βούλγαροι σύμμαχοι των Γερμανών Ναζί έφτασαν στην περιοχή των Σκοπίων (τότε Βαρντάσκα), για να γίνουν δεκτοί ως απελευθερωτές από τον τοπικό πληθυσμό. Ο Κροάτης στρατάρχης Τίτο ηγέτης των παρτιζάνων σε μιαν αμφιλεγόμενη κίνηση και προωθώντας την πολιτική της Γ΄ Κομμουνιστικής Διεθνούς επιδίωξε να δημιουργήσει την βαλκανική ομοσπονδία.

Ονόμασε τη Νότια Σερβία με το ελληνικό όνομα της Μακεδονίας, έφτιαξε  τεχνητή γλώσσα (κλάδος της παλαιοβουλγαρικής), εθνική συνείδηση και μάλιστα, αν και άθεος, δημιούργησε ιδιαίτερη «Μακεδονική εκκλησία». Στόχος η ελλην. Μακεδονία

Η Ελλάδα εξαθλιωμένη και καθημαγμένη από τον αδελφοκτόνο  εμφύλιο πόλεμο προσπαθεί εναγωνίως να μπει στο ΝΑΤΟ. Έτσι ανέχεται και σιωπά στον  εκδηλούμενο εθνικισμό, τον ιμπεριαλιστικό τυχοδιωκτισμό και τον σφετερισμό από τους γείτονες ονόματος, συμβόλων και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το πολυεθνικό κράτος των Σκοπίων κατοικείται από Σλάβους, Αλβανούς, Βούλγαρους, Έλληνες, Σέρβους, Τούρκους κ.ά. είναι θνησιγενές και προβληματικό  από γεννήσεώς του προ 20ετίας. Η υπεργεννητικότητα  και ηδημογραφική ικμάδα των Αλβανών, των Μουσουλμάνων κλπ δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο αντιμετώπισής του  ζητήματος, δεδομένου ότι ο χριστιανικός πληθυσμός όλο και συρρικνώνεται  με σοβαρούς προβληματισμούς  για την  ύπαρξη και βιωσιμότητά του.

Το Σλαβογενές  τεχνητό κρατίδιο οφείλει να σεβαστεί τις αποφάσεις του  Ο.Η.Ε , να λάβει νέο όνομα που σχετίζεται με  την δική του ιστορία και παραδόσεις και  να επικυρώσει ευρωπαϊκούς νόμους, με παράλληλη βελτίωση του πνευματικού και οικονομικού  επίπεδου  των πολιτών του.

Το 2007 στην σύνοδο του Βουκουρεστίου των κρατών-Μελών του ΝΑΤΟ  τέθηκε επί τάπητος το θέμα των σχέσεων καλής γειτονίας με τα άλλα βαλκανικά  κράτη. Η κομβική του θέση στους οδικούς, ενεργειακούς κ.ά. δρόμους αλλάζει τα γεωστρατηγικά δεδομένα της ευρύτερης περιοχής. Η σχέση της Βουλγαρίας με  σημαντικό τμήμα του τοπικού πληθυσμού είναι πάντα στην επικαιρότητα. Το όνειρο της «Μεγάλη Αλβανίας και οι συγκρούσεις   Αλβανόφωνων και  Σλάβων καθημερινά πληγώνουν τον εθνικισμό και την συστηματική εμφύσηση του Μακεδονισμού ανάμεσα στους  Σλάβους. Η οικονομική, πολιτική και στρατιωτική  ανάμειξη του τουρκικού παράγοντα και εδραίωση του νεοθωμανικού επεκτατισμού φέρνει στο νου  μας ζοφερές εικόνες από την τουρκική κατάκτησή  τους.

Τα Σκόπια εάν θέλουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ  και να εισέλθουν στην  μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια  νοιώθωντας απόγονοι της ένδοξης Ελληνορωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στην αυριανή εποχή να ενταχθούν στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι της ευρωπαϊκής κοινοπολιτείας των εθνών, θα απαιτηθεί να εγκαταλείψουν  τον αλυτρωτισμό, τον τυχοδιωκτισμό, την αδιαλλαξία που τους διακρίνει και να προβούν σε αλλαγή ή έστω  αναγκαίο συμβιβασμό στο ζήτημα του ονόματος.

Λάζαρος Η. Κενανίδης θεολόγος, δντής 2^ου Γυμν. Γιαννιτσών, υποψ. διδ/ρας  Α.Π.Θ.