Μεγάλοι "διασώστες" των τραπεζών οι εκατομμύρια φορολογούμενοι

Μπορεί η ελληνική κυβέρνηση και οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών να διατείνονται πως οδηγούν το τραπεζικό σύστημα σε τροχιά εξυγίανσης, ωστόσο οι φορολογούμενοι αποτελούν τους πραγματικούς διασώστες...

Είναι γεγονός ότι, από την εποχή Αλογοσκούφη μέχρι σήμερα, οι ελληνικές τράπεζες έχουν λάβει πάνω από 250 δισ. ευρώ (μόνο φέτος πήραν 40,5 δισ. ευρώ) και ακόμη δεν έχουν ορθοποδήσει, παρά το ότι και οι τέσσερις πέρασαν, αν και με αστερίσκους, τα stress test που διενήργησε η ΕΚΤ.

Έτσι το εναπομείναν κεφαλαιακό απόθεμα του ΤΧΣ των 11,4 δισ. ευρώ παραμένει στα "χέρια" του οικονομικού επιτελείου, με βασικό στόχο την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, με όποιον τρόπο κι αν αυτή πραγματοποιηθεί. Πάντως, παράγοντες της τραπεζικής αγοράς ανέφεραν πως, παρά τα αποτελέσματα της ΕΚΤ, δεν αποκλείεται σε μεσοπρόθεσμο διάστημα να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις κεφαλαίου, καθώς βρίσκονται στο... όριο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ελληνικό Δημόσιο (οι φορολογούμενοι δηλαδή) είχαν εγγυηθεί για τη λειτουργία των τραπεζών και τα χρόνια του αποκλεισμού τους από τις αγορές, με το ποσό των 158 δισ. ευρώ, προκειμένου να δανείζονται από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας (τον περιβόητο ELA).

Η αξία των μετοχών που κατέχει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) στις Alpha Bank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς και Eurobank φθάνει, με βάση το τελευταίο κλείσιμο του Χρηματιστηρίου, στα 18,5 δισ. ευρώ, όταν στα τέλη Μαρτίου 2014 η αποτίμηση των μετοχών ήταν στα 25,1 δισ. ευρώ.

Οι αστερίσκοι...

Με βάση τα όσα δημοσιοποίησε η ΕΚΤ, τέσσερις ελληνικές τράπεζες (Εθνική, Alpha Bank, Πειραιώς και Eurobank) πέρασαν τα τεστ αντοχής (stress test) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και δεν έχουν κεφαλαιακές ανάγκες με βάση το δυναμικό σενάριο! Αυτό συνέβη καθώς το εν λόγω περιλαμβάνει τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποίησαν οι ελληνικές τράπεζες το 2014 (σ.σ.: περίπου 8,3 δισ. ευρώ) και τα πλάνα αναδιάρθρωσής τους που έχουν εγκριθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ε.Ε., η υλοποίηση των οποίων θα δρομολογηθεί άμεσα. Όταν υπολογιστεί και ο αναβαλλόμενος φόρος, ο τελικός λογαριασμός μπορεί να είναι πλεονασματικός.

Ωστόσο, με βάση τους ισολογισμούς των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών στις 31.12.2013, όταν δεν είχαν εγκριθεί τα σχέδια αναδιάρθρωσης (στατικό σενάριο), τα τεστ πέρασε επιτυχώς μόνον η Alpha Bank, ενώ οι άλλες τρεις απέτυχαν και οι κεφαλαιακές τους ανάγκες διαμορφώθηκαν στο συνολικό ποσό των 8,7 δισ. ευρώ.

Το συμπέρασμα

Το βασικό συμπέρασμα που εξάγεται είναι πως υπό την προστατευτική "ομπρέλα" της ΕΚΤ, που έλαβε υπόψη δύο διαφορετικά σενάρια για τις ελληνικές τράπεζες (με και χωρίς αυξήσεις κεφαλαίου και πλάνα αναδιάρθρωσης), το ελληνικό τραπεζικό σύστημα εμφανίζεται να έχει μετεξελιχθεί σε ένα από τα πλέον θωρακισμένα όλης της Ε.Ε, εμφανίζοντας πλεόνασμα κεφαλαίων 4,55 δισ. ευρώ, ενώ με βάση τα στατικά stress test θεωρούνταν από τα χειρότερα της Ευρώπης με αθροιστικά ελλείμματα 8,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2013.

Η εν λόγω εξέλιξη, παρά τους αστερίσκους που περιλαμβάνει (πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, μείωση λειτουργικών εξόδων και εν συνεχεία χρήση του αναβαλλόμενου φόρου), δίνει προσωρινά "ανάσα" στις τράπεζες, οι οποίες απέχουν ακόμη πολύ από το να ενισχύσουν την πραγματική οικονομία, ωστόσο είναι πιθανό στο μέλλον να υπάρξει ανάγκη για περαιτέρω ιδιωτικοποίησή τους.

Η επόμενη μέρα

Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, παρά την αισιόδοξη δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου της τράπεζας Χρ. .Μεγάλου περί αισιοδοξίας, η διοίκηση εξετάζει σειρά κινήσεων που θα ενισχύσουν τα κεφάλαια και σύντομα αναμένονται αποφάσεις. Στην αγορά κυκλοφόρησαν φήμες για έκδοση μετατρέψιμου ομολογιακού, κάτι που ωστόσο δεν έχει επιβεβαιωθεί. Μια γεύση των κινήσεων της Εθνικής πήρε η αγορά με τις αποφάσεις -παραμονές των stress test- για τη Finansbank. Ωστόσο η Εθνική σε ανακοίνωσή της υποστηρίζει ότι δεν απαιτείται καμία περαιτέρω κίνηση κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Eurobank και Εθνική, όμως, επιπλέον έχουν μπροστά τους την αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών, αντίθετα με τις Αlpha και Πειραιώς που ήδη έχουν επιστρέψει τα κεφάλαια στο Δημόσιο. Οι δύο τράπεζες στις οποίες το ΤΧΣ έχει τα μεγαλύτερα μετοχικά ποσοστά είναι αυτές που πέτυχαν και τις καλύτερες επιδόσεις στα stress test, γεγονός που δίνει άλλα περιθώρια στη στρατηγική που θα ακολουθήσουν, αλλά χωρίς να μπορούν να αποκλειστούν νέες αυξήσεις κεφαλαίου.

Αγουρίδης Γιάννης

Πηγή: avgi.gr