Σ.Ε.Α.: Στοχευμένη αποδόμηση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας

«…είναι πιο αξιοπρεπές για έναν βασιλιά να νικήσει τον εαυτό του παρά τους εχθρούς του.»,
Πλουτάρχου Βίος Αλεξάνδρου, 21.7.

Χωρίς κανένα στοιχείο έκπληξης πια παρακολουθούμε την προσπάθεια αποδόμησης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας μέσα από στοχευμένες ενέργειες που εκπορεύονται συστηματικά από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ. Μετά την πρόσφατη έκδοση σε ΦΕΚ του νέου Οργανισμού, ο οποίος αποσκοπεί μόνο στην ποσοτική συρρίκνωση και την ουσιαστική υποβάθμιση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, αγνοώντας πλήρως τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά καθώς και τα έργο που έχει επιτελέσει, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, προχωρά στη συγκρότηση μιας ακόμη άμισθης επιτροπής με αντικείμενο την επεξεργασία προτάσεων για «την ολοκληρωμένη διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων, τις δράσεις προβολής τους και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών». Στην Επιτροπή ανατίθεται επίσης η «εκπόνηση πιλοτικού σχεδίου αναβάθμισης και διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων του Κεραμεικού και της Βραυρώνας, στο πλαίσιο της συνεργασίας του ΥΠ.ΠΟ.Α. με το Κοινωφελές Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Ως μέλη της Επιτροπής συμμετέχουν στελέχη της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΥΠΠΟΑ, επίτιμα μέλη της που έχουν αφυπηρετήσει, ο ιδιώτης τεχνικός σύμβουλος του ΥΠΠΟΑ για το ΕΣΠΑ και εκπρόσωπος Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας περί την πολιτιστική διαχείριση και προβολή.

Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά: Πρώτον και κυριότερο, αναρωτιέται κανείς γιατί είναι απαραίτητο να συσταθεί μια Επιτροπή για την «αναβάθμιση και την ολοκληρωμένη διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων», τη στιγμή που αυτές ακριβώς οι δράσεις βρίσκονται στον πυρήνα των αρμοδιοτήτων των Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ. Δεν έχουν δηλαδή επαρκή τεχνογνωσία οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ στη διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων και έχουν οι ΜΚΟ; Και με ποια κριτήρια άραγε επελέγησαν οι συγκεκριμένοι χώροι, του Κεραμεικού και της Βραυρώνας; Αποτελούν επιλογές της πολιτικής ηγεσίας, του Ιδρύματος Νιάρχου ή κάποιου άλλου; Οι αρμόδιες Υπηρεσίες ρωτήθηκαν για τον σχεδιασμό αυτό; Αν ναι, γιατί δεν αναφέρονται τα έγγραφά τους στα «έχοντας υπόψιν» της εκδοθείσας Υπουργικής Απόφασης, αλλά αναφέρεται μόνο το σημείωμα της Γενικής Γραμματέως;

Είναι αυτονόητο ότι κανείς δεν απορρίπτει την εμπειρία και προσφορά των συναδέλφων που έχουν διατρίψει καθ’ όλο τον επαγγελματικό τους βίο στο πεδίο του Πολιτισμού. Έκπληξη ωστόσο προκαλεί το γεγονός ότι στην Επιτροπή δεν συμμετέχουν οι προϊστάμενοι και τα στελέχη των αρμοδίων Εφορειών Αρχαιοτήτων Β΄ και Γ΄ ΕΠΚΑ, στο πλαίσιο της πρώτης πιλοτικής δράσης για την Βραυρώνα και τον Κεραμεικό, το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, δεν γνωρίζουμε να έχει εγκριθεί ή παρουσιαστεί ξανά. Η απόφαση μάλιστα συγκρότησης της επιτροπής δεν κοινοποιείται καν στην καθ’ ύλην αρμόδια –και με τον νέο οργανισμό- για τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η Επιτροπή λοιπόν φαίνεται ότι καλείται να υποβάλλει προτάσεις όχι στις αρμόδιες υπηρεσίες αλλά στην ίδια την πολιτική ηγεσία!

Γίνεται λοιπόν για άλλη μια φορά προφανές ότι με τρόπο προκλητικό απαξιώνεται η Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα στελέχη της, που έχουν αναπτύξει πλήθος δράσεων για την ολοκληρωμένη ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, κάνοντας χρήση και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων παρά τις απαιτητικές και χρονοβόρες διαδικασίες. Στελέχη που ακόμη και σήμερα, παρά την διογκούμενη γραφειοκρατία και το πλήθος των νόμων και εγκυκλίων που στραγγαλίζουν την δημιουργική παραγωγή των μονάδων της ΑΥ, (αλήθεια, θυμάται κανείς την υπόσχεση εξαίρεσης από τις ΠΥΣ; Πώς ήταν οι προσλήψεις πριν τα ΦΕΚ;), εξακολουθούν να φέρουν τέτοια έργα σε πέρας, χρησιμοποιώντας την πολύτιμη τεχνογνωσία που έχει πλέον αποκτηθεί.

Μετά την θεσμοθέτηση του νέου Οργανισμού του ΥΠΠΟΑ – ο οποίος συγκροτήθηκε επίσης κρυφά, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του ΣΕΑ για ανοικτό, δημόσιο διάλογο χωρίς προαπαιτούμενα- η πολιτική ηγεσία ακόμη μια φορά μεθοδεύει την αποδυνάμωση των Υπηρεσιών μας, προσπαθώντας να τις αφαιρέσει ουσιαστικές αρμοδιότητες και εκχωρώντας τις σε μια ακόμη άμισθη επιτροπή. Η παρουσία εκπροσώπων ΜΚΟ στην επιτροπή σε συνδυασμό με το άρθρο 33 του υπό ψήφιση νομοσχεδίου «Ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση εγγράφων κλπ…», με το οποίο μπαίνει ουσιαστικά τέλος στην πρόσληψη ωρομίσθιου προσωπικού με ανανεούμενες συμβάσεις, μας δίνει το δικαίωμα να υποθέσουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά στην δημιουργία ενός νέου μηχανισμού, ο οποίος θα εμπλέξει τον ιδιωτικό τομέα ως μοναδικό αποδέκτη ευρωπαϊκών πιστώσεων, την ώρα που οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ θα μαραζώνουν χωρίς χρηματοδότηση.

Είναι καιρός η σταδιακή συρρίκνωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και η παράνομη αφαίρεση σημαντικών αρμοδιοτήτων της με απλές Υπουργικές Αποφάσεις να σταματήσει! Καλούμε την πολιτική ηγεσία να ανακαλέσει άμεσα την Απόφαση συγκρότησης της παραπάνω Επιτροπής. Η αρμοδιότητα της εκπόνησης πιλοτικών σχεδίων αναβάθμισης και διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων ανήκει ούτως ή άλλως στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ. Καλούμε τους συναδέλφους – μέλη του ΣΕΑ να μη νομιμοποιήσουν τη μεταβίβαση των αρμοδιοτήτων του ΥΠΠΟΑ σε εξωϋπηρεσιακούς φορείς!