Τα τεκμήρια διαβίωσης μετράνε μέρες

Υστερα από 36 χρόνια

Το εισόδημα κάθε φορολογουμένου καθορίζεται ηλεκτρονικά

Τους τελευταίους μήνες ζωής τους μετρούν τα τεκμήρια διαβίωσης. Στην ατζέντα της κυβέρνησης είναι η κατάργησή τους από το 2015 καθώς η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων γνωρίζει ήδη τι έχει και τι δεν έχει ο κάθε φορολογούμενος ενώ μπορεί να συμπεράνει από το ύψος των ετήσιων πραγματικών δαπανών του το πραγματικό ελάχιστο εισόδημα που απέκτησε. Σκαλίζοντας τους τραπεζικούς λογαριασμούς άλλωστε, η λεγόμενη αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας έχει γίνει εύκολη υπόθεση για τους ελεγκτές.

Ολα τα δεδομένα είναι ηλεκτρονικά, άρα εύκολα στην επεξεργασία και τη διασταύρωση. Τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, κλινικές, γυμναστήρια, εταιρείες ύδρευσης, κινητής τηλεφωνίας και ηλεκτρισμού στέλνουν ραπόρτο σε τακτά χρονικά διαστήματα για κάθε πελάτη τους στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων. Με τις πραγματικές δαπάνες, από τη μια, και τα δηλωθέντα εισοδήματα, από την άλλη, οι έμμεσες τεχνικές προσδιορισμού εισοδήματος που ενεργοποιήθηκαν πριν από το καλοκαίρι έχουν αρχίσει να αποκαλύπτουν τους φοροφυγάδες. Δεν έχουν πάρει μπροστά δυναμικά, τώρα ξεκίνησαν, αλλά μέχρι το τέλος του έτους οι φορολογικοί έλεγχοι, όπως λένε αρμόδιες πηγές, θα είναι εξπρές, ηλεκτρονικοί και κυρίως εύκολα αποκαλυπτικοί.

Η συνταγή είναι απλή. Αν δηλώνεις 8.000 ευρώ εισόδημα, αλλά από τα στοιχεία που έχει ηλεκτρονικά η ΓΓΔΕ προκύπτει ότι πληρώνεις δόση στεγαστικού δανείου 500 ευρώ τον μήνα, 60 ευρώ τον μήνα για κινητό, 100 ευρώ για ρεύμα και νερό και 40 ευρώ για γυμναστήριο, κάτι δεν πάει καλά. Δηλώνεις 8.000 αλλά από τα βασικά φαίνεται ότι χρειάζεσαι για να κινηθείς και όχι να ζήσεις 8.400. Στα 8.400 ευρώ δεν έχουν υπολογιστεί καν οι δαπάνες διατροφής, ένδυσης, θέρμανσης. Χρειάζονται τεκμήρια για να χτυπήσει καμπανάκι ότι κάτι δεν πάει καλά;

Οχι, απαντά κατηγορηματικά υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών. «Αν δουλέψουν οι έμμεσες τεχνικές καθολικά έως το τέλος του έτους, τα τεκμήρια  θα είναι παντελώς άχρηστα και δεν βλέπω τον λόγο να παραμείνουν στη ζωή των φορολογουμένων από την 1-1-2015 και μετά» συμπληρώνει.

Παλιά συνταγή. Κάτι αντίστοιχο, με άλλα λόγια, έλεγε τον Οκτώβριο του 2013, ο τότε υπουργός Οικονομικών Ι. Στουρνάρας προαναγγέλλοντας την κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης από το 2014. Προϋπόθεση ήταν να δουλέψει το περιβόητο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο.

Το περιουσιολόγιο άργησε, η εξαγγελία έμεινε στα χαρτιά, οι αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες απείλησαν φέτος με φόρους-φωτιά δεκάδες χιλιάδες ανέργους, φοιτητές με υποαπασχόληση, μπλοκάκια των 400 ευρώ και το υπουργείο Οικονομικών αναγκάστηκε να περάσει νομοθετική ρύθμιση για να μην πιαστούν άδικα στην τσιμπίδα των τεκμηρίων φορολογούμενοι με ένα σπίτι ή ένα αμάξι αλλά χωρίς εισοδήματα. Τους έβαλε εκ των υστέρων να φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών ώστε να κερδίσουν το αφορολόγητο των 9.500 ευρώ για εισοδήματα έως 22.000. Μπαλώματα σε μια πρακτική έμμεσου προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος που καθιερώθηκε στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1978.

Από την εποχή του Αθ. Κανελλόπουλου, το '78 που μπήκαν στη ζωή των ελλήνων φορολογουμένων τα τεκμήρια, οι πειραματισμοί είναι διαρκείς. Αυξήσεις των τεκμηρίων ως σήμα για πάταξη της φοροδιαφυγής, μειώσεις ως δείγμα κοινωνικής ευαισθησίας. Δούλεψαν για χρόνια ως εργαλείο πάταξης της φοροδιαφυγής, όταν δεν υπήρχαν άλλα μέσα, όμως έπιασαν στα δίχτυα τους άδικα επίσης πολλούς φορολογούμενους, ακόμα και μισθωτούς ή συνταξιούχους που δεν είχαν ανέκαθεν τρόπο να κρυφτούν από την Εφορία.

Τι ισχύει τώρα. Σήμερα η εικόνα είναι διαφορετική. Μπορεί το  ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο ως αυτούσιο εργαλείο να συνεχίζει να χτίζεται - αναμένεται πως θα είναι πλήρως λειτουργικό στο τέλος του έτους - αλλά  ήδη η φορολογική Διοίκηση έχει στη διάθεσή της με ηλεκτρονικό τρόπο μια σχεδόν πλήρη αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης όλων των Ελλήνων.

Με το πείραμα του ΕΝΦΙΑ, μάλιστα, το παζλ συμπληρώθηκε δραστικά. Πληκτρολογώντας τον ΑΦΜ ενός φορολογούμενου, η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων μπορεί να έχει άμεση πρόσβαση στο προφίλ περιουσίας των φορολογουμένων.

Ελενα Λάσκαρη 

Πηγή: tanea.gr