Γιατί λείπουν οι μαύροι Βραζιλιάνοι από τις κερκίδες του Μουντιάλ;

Τι δείχνει η παρουσία σχεδόν αποκλειστικά, λευκών Βραζιλιάνων οπαδών στις κερκίδες του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 2014.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου του 2014 της Βραζιλίας συνοδεύτηκε από συνεχείς συγκρούσεις, μάχες στους δρόμους, πορείες, διαμαρτυρίες και οδομαχίες ανάμεσα σε πολίτες της χώρας και τις Αρχές.
Όλα αυτά, πίσω από τις κάμερες που ασχολήθηκαν με τα επεισόδια λιγότερο σε σχέση με την κάλυψη της ίδιας της διοργάνωσης.

Μέσα στα γήπεδα, τα πράγματα ήταν σαφώς πιο ήρεμα, μιας και η αστυνόμευση ήταν παραπάνω από ισχυρή, ιδίως τις μέρες που έπαιζε η εθνική ομάδα της Βραζιλίας.

Γιατί όμως στις κερκίδες των γηπέδων είδαμε κατά βάση λευκούς Βραζιλιάνους; Ο Felipe Araujo, αρθρογράφος του Guardian, αποφάσισε να αναλύσει το γεγονός μιας και ο ίδιος είναι Βραζιλιάνος στην καταγωγή.

Γράφει ο Felipe: "Θεωρητικά, το Παγκόσμιο Κύπελλο θα έπρεπε να δείξει την πολυπολιτισμικότητα της χώρας μας. Το μόνο όμως που κατάφερε, είναι να δείξει τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις που υπάρχουν εδώ".

Οι διαφημιστικές καμπάνιες, οι αφίσες, οι καρτ ποστάλ, οι διαδικτυακές προσπάθειες απεικόνιζαν μια χώρα που ήταν η χώρα του "ουράνιου τόξου", ή αλλιώς το "rainbow nation" όπως την αποκαλούν.

Όμως, την ώρα του αγώνα, οι κερκίδες δεν μοιάζουν με ψηφιδωτό χρωμάτων. Στα γήπεδα κυριάρχησαν οι λευκοί φίλαθλοι, οι πιο εύρωστοι οικονομικά.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2010, πάνω από το 50% του πληθυσμού της Βραζιλίας είναι μαύροι ή μιγάδες. Στη χώρα υπάρχουν επίσης πάρα πολλοί άνθρωποι αφρικανικής καταγωγής. Η παρουσία τους είναι ξεκάθαρη στις φαβέλες και στις μεγαλουπόλεις, κυρίως στις φτωχογειτονιές.

Οι ίδιοι είναι η πλειοψηφία στις τοπικές, παραδοσιακές εορτές στις οποίες και συμμετέχουν μαζικά. Οι ντόπιοι χοροί, η σάμπα, οι ρυθμοί της Βραζιλίας, ανήκουν σε αυτούς.

Άνθρωποι που δεν δίνουν ωστόσο το "παρών" εντός γηπέδου. Οι μαύροι έχουν λάβει τον ρόλο των μικροπωλητών. Στήνουν τις καντίνες τους, πουλάνε αναψυκτικά και σάντουιτς, περιμετρικά γύρω από τα γήπεδα και τις φαβέλες που εκκενώθηκαν λίγο πριν την πρώτη σέντρα της διοργάνωσης, αφήνοντας χιλιάδες χωρίς σπίτι.

Το παράδοξο, είναι πως μαύροι είναι και οι περισσότεροι αστυνομικοί που φροντίζουν για την ασφάλεια των γηπέδων.

Ο Felipe Araujo παρακολούθησε το παιχνίδι Γαλλίας-Γερμανίας που έγινε στις 4 Ιουλίου στο θρυλικό Μαρακανά. Εκεί, οι περισσότεροι φίλαθλοι ήταν λευκοί. Ή μάλλον, και εκεί.

Λίγο μετά, εκτός γηπέδου, βρέθηκε σε κοντινή καφετέρια όπου παρακολούθησε σε τηλεόραση τον αγώνα Βραζιλία-Κολομβία μαζί με άλλους φιλάθλους. Μαύρους στην συντριπτική τους πλειοψηφία.

Μπροστά από τις γιγαντοοθόνες, οι άνθρωποι με τις μπύρες στο χέρι, δεν ήταν οι λευκοί κάτοικοι της χώρας.

Η τοπική εφημερίδα Folha de S. Paulo δημοσιοποίησε στις 29 Ιουνίου έρευνα σύμφωνα με την οποία στους 693 θεατές που παρακολούθησαν το ματς Βραζιλίας-Χιλής το 67% των Βραζιλιάνων ήταν λευκοί και το 90% ανήκε στις ανώτερες τάξεις της χώρας.

Οι τιμές είναι απαγορευτικές για τους πιο φτωχούς της χώρας. Ένα εισιτήριο για τον αγώνα Βραζιλίας- Χιλής κόστιζε από 25 ως 2000 δολάρια ενώ οι φθηνές θέσεις αποτελούσαν μόνο το 5% του σταδίου.

Ο κατώτατος μισθός στη Βραζιλία, είναι 330 δολάρια ανά μήνα.

Αντίθετα με τη Νότια Αφρική και τις ΗΠΑ, δεν υπάρχει "μαύρη μεσαία τάξη" στη χώρα και δεν υπάρχει μαύρη πολιτική ομάδα.

Από την άλλη, οι περισσότεροι παίκτες της ομάδας της χώρας είναι μαύροι και μιγάδες, όπως ο σούπερ σταρ Neymar. Πολλοί όμως απαρνούνται την καταγωγή τους. Παράδειγμα είναι ο Ronaldo και ο Pele που δεν ασχολήθηκαν ποτέ με τα δικαιώματα των μαύρων της χώρας και με τις ταξικές διακρίσεις.

Όταν ρώτησαν τον Neymar αν έχει υποστεί ρατσιστική διάκριση, είπε: "Ποτέ. Ούτε εντός, ούτε εκτός γηπέδου. Εξάλλου δεν είμαι μαύρος, είμαι;".

Υπενθυμίζεται ότι η "νόμιμη" σκλαβιά καταργήθηκε στη Βραζιλία το μακρινό 1888.

Σύμφωνα με τον κοινωνιολόγο  Carlos Costa Ribeiro που μίλησε στην εφημερίδα  Globe του Καναδά:

"Όχι, δεν μιλάμε συγκεκριμένα εδώ για ρατσιστική διάκριση. Θα μιλούσαμε για κάτι τέτοιο αν απαγορεύονταν να πωλούνται εισιτήρια σε μαύρους. Στην ουσία, τα εισιτήρια είναι ακριβά για τους περισσότερους μαύρους. Ωστόσο οι μαύροι δεν είναι πλούσιοι γιατί υπάρχει ρατσιστική διάκριση στον τομέα εύρεσης εργασίας, στις ευκαιρίες που έχουν για εργασιακή ανέλιξη εν έτει 2014".

Το 2012 η χώρα ψήφισε νόμο που απαιτεί τα δημόσια πανεπιστήμια να διαθέτουν τις μισές εισαγωγές τους στους πολύ φτωχούς μαθητές των σχολείων της χώρας και να αυξήσουν κατά πολύ τον αριθμό των φοιτητών και σπουδαστών αφρικανικής καταγωγής σε όλη την χώρα.

Βραζιλιάνοι αξιωματούχοι δήλωσαν τότε ότι ο νόμος σήμανε μια σημαντική στροφή όσον αφορά την προσφορά ευκαιριών για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.

Ωστόσο, στην πράξη, ακόμα και σήμερα οι ευκαιρίες στον τομέα εύρεσης εργασίας δεν είναι οι ίδιες για τον μαύρο πληθυσμό. "Στο συγκεκριμένο θέμα η Βραζιλία έχει βάλει αυτογκόλ", καταλήγει το άρθρο του Guardian.

Χρήστος Δεμέτης

Πηγή: News247.gr