To χειρουργείο της καρδιάς και η έκβαση του ασθενούς

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν η 10^η εκδήλωση της 18^ης περιόδου 2013-14 του Ανοιχτού Λαϊκού Πανεπιστήμιου Γιαννιτσών που οργάνωσε η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος»  την Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2014. Η ομιλία του Γεώργιου Δρόσου, συντονιστή διευθυντή της καρδιοθωρακοχειρουργικής κλινικής του νοσοκομείου «Γ. Παπανικολάου»  Θεσσαλονίκης προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση και έντονο προβληματισμό. Η προσπάθεια του επιτυχημένου και αναγνωρισμένου επιστήμονα να παρουσιάσει δύσκολες και  εξειδικευμένες έννοιες με πιο προσιτό και αποτελεσματικό λόγο στο πολυπληθές κοινό, στέφτηκε με ιδιαίτερη επιτυχία και πολλοί ήταν αυτοί που ωφελήθηκαν, ανάμεσά τους και μαθητές του εσπερινού Ε.ΠΑ.Λ. Γιαννιτσών που παραβρέθηκαν στον φιλόξενο χώρο της αίθουσας του Δημοτικού Συμβούλιου του Δήμου Πέλλας.

Η πρώτη χειρουργική επέμβαση στο πεδίο της καρδιάς έγινε στα 1895 από τον Άξελ  Κάππελεν στο Όσλο της Νορβηγίας όπου έγινε μια επιτυχής αντιμετώπιση τρώσης στεφανιαίας αρτηρίας της καρδιάς μετά από τραυματισμό με μαχαίρι. Οι πόλεμοι  που διεξήχθησαν στο ιστορικό προσκήνιο όπως εκείνος του Βιετνάμ είχαν την δική τους συμβολή στην επιστήμη της καρδιοχειρουργικής. Στις Η.Π.Α. νοσεί 1 άνθρωπος κάθε δευτερόλεπτο, ενώ το σύνολο των ασθενών υπερβαίνει το 1,5 εκατομμύρια ανά έτος. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, το κάπνισμα,  ο ζαχαρώδης διαβήτης, η υπερχοληστεροναιμία, η παχυσαρκία, ο τρόπος διαβίωσης, η κληρονομικότητα κ.ά.

Η  στεφανιαία νόσος που εκδηλώνεται με σταθερή στηθάγχη, με ασταθή στηθάγχη και με έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οι βαλβιδοπάθειες με τις παθήσεις της αορτικής και μητροειδούς βαλβίδος είναι μια άλλη παράμετρος. Η αορτή είναι η πρώτη και κυριότερη αρτηρία και παθήσεις όπως το ανεύρισμα της καρδιάς είναι η 13^Η αιτία θανάτου στις  Η.Π.Α. Ο  δε όγκος  της καρδιάς είναι πάντα καλοήθης.

Στην αίθουσα του χειρουργείου απαιτείται η παρουσία ικανού αριθμού συμμετεχόντων  που αγγίζει τα 8-9 άτομα με χειρουργό, βοηθό χειρουργό, αναισθησιολόγο, τεχνικό κυκλοφορίας, νοσηλευτές κλπ. Η εξωσωματική κυκλοφορία αντικαθιστά την λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων κατά τον κύριο χρόνο της επέμβασης, όπου η καρδιακή λειτουργία σταματά για να γίνουν λεπτοί χειρουργικοί χειρισμοί σε αναίμακτο πεδίο. Το μαύρο αίμα στέλνεται στους πνεύμονες, για να γυρίσει κόκκινο στην καρδιά. Στις σχετικές επεμβάσεις οι περιπτώσεις μπάι πας είναι το 70% των περιπτώσεων. Είναι θείο δώρο το αγγείο δίπλα στην καρδιά να είναι  σχεδόν πάντα υγιές.

Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη δίνει μακροχρόνια αποτελέσματα επιβίωσης. Υπάρχει η παρηγορητική και  η θεραπευτική επέμβαση. Στη δε χειρουργική βαλβίδων οι εγχειρήσεις για βαλβιδοπάθειες έχουν  άριστα και μακροχρόνια αποτελέσματα. Η επιλογή της προσθετικής βαλβίδας είναι μεταξύ μεταλλικής και βιολογικής. Το ανεύρυσμα της αορτής εάν ξεπερνάει τα 5 εκατοστά, επιβάλλεται να χειρουργηθεί πάραυτα.  Το θλιβερό έγκειται στο χειρουργείο της αορτής,  που έχει μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας.

Η μετεγχειρητική πορεία απαιτεί συνεχή παρακολούθηση του πάσχοντος  και συστηματική φαρμακευτική αγωγή. Η  υγιεινή διατροφή με την εφαρμογή της μεσογειακής δίαιτας, η υιοθέτηση ποικίλλων μορφών φυσικής δραστηριότητας, η διατήρηση του ιδανικού σωματικού βάρους σε συνδυασμό με την παρακολούθηση μέσω καρδιολογικών εξετάσεων αν ακολουθηθούν σωστά, μετατρέπουν την παρηγορητική φροντίδα σε θεραπευτική.

Το παλιό-γνώριμο σε κάποιους μεγαλύτερους σε ηλικία-σανατόριο έγινε το έτος 1966 «Κέντρο Νοσημάτων Θώρακος Βορείου Ελλάδος». Το 1992 γίνεται μεταμόσχευση καρδιάς στην Θεσσαλονίκη. Το  2003 αφαιρείται η άδεια μεταμοσχεύσεων και 2 χρόνια αργότερα η κλινική κλίνει.  Το Γενικό Νοσοκομείο «Γ. Παπανικολάου» όπως το γνωρίζουμε σήμερα  έχει να επιδείξει αξιοσημείωτο και πολυσχιδές έργο. Πριν λίγα χρόνια δημιουργήθηκε νέα καρδιοχειρουργική κλινική εντατικής θεραπείας. Από το 2006 έως το  2013  έχουν εκτελεστεί 5.556 επεμβάσεις. Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά με  ποσοστά κάτω του 2,4% θανάτων ασθενών, με πολλές δημοσιεύσεις σε έγκριτα ελληνικά και ξένα ιατρικά περιοδικά, με συμμετοχή γιατρών σε συνέδρια και σενάρια αλλά και συνεχή αξιολόγηση. Η  προσπάθεια για λήψη άδειας για επανέναρξη του προγράμματος μεταμοσχεύσεων καρδιάς συνεχίζεται και ευελπιστούν ότι σύντομα αυτό θα επιτευχθεί επ΄ωφελεία όλων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι ερωτήσεις που τέθηκαν στον  διαπρεπή επιστήμονα και γιατρό από το πυκνό ακροατήριο, σημάδι ότι τέτοιες πρωτοβουλίες και δραστηριότητες αγγίζουν άμεσα τα ενδιαφέρονται και τα προσωπικά βιώματα πολλών  συνανθρώπων μας. 

  

Λάζαρος Η. Κενανίδης, θεολόγος

δντής 2^ου Γυμνάσιου Γιαννιτσών, υποψ. διδάκτορας Α.Π.Θ.

Η επόμενη εκδήλωση του Α.Λ.Π. έχει ορισθεί για την:

ΔΕΥΤΕΡΑ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 ΩΡΑ 19.00  ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΘΕΜΑ: «Τα λειτουργικά- ευεργετικά τρόφιμα ως μέσον πρόληψης και διαχείρισης χρονίων νοσημάτων. Αλήθειες και Μύθοι.»

ΟΜΙΛΗΤΗΣ: κ.ΜΠΙΛΙΑΔΕΡΗΣ Κωνσταντίνος, Ph.D. Kαθηγητής Χημείας Τροφίμων, Δ/ντής Εργαστηρίου Χημείας και Βιοχημείας Τροφίμων του Τμήματος της  Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ.