Κομισιόν: Στα 120 δισ. το ετήσιο κόστος της διαφθοράς στην ΕΕ

«ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ» Η ΕΛΛΑΔΑ

H διαφθορά παραμένει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ΕΕ- ένα φαινόμενο που κοστίζει στην ευρωπαϊκή οικονομία περί τα 120 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με την πρώτη έκθεση κατά της διαφθοράς που παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η χώρα μας αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια», με το «φακελάκι» να κάνει θραύση σε τομείς όπως η υγεία.

Παρά τις πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει τα κράτη-μέλη σε νομικό και πολιτικό επίπεδο, τα αποτελέσματα της μάχης κατά της διαφθοράς παραμένουν άνισα και μη ικανοποιητικά σε συνολικό επίπεδο, γι 'αυτό και όπως επισημαίνεται θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για την πρόληψη και τιμωρία της μάστιγας.

Δεν είναι τυχαίο ότι το 43% του συνόλου των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη- και κυρίως οι κατασκευαστικές- ονομάζουν την διαφθορά ως το μεγαλύτερο πρόβλημα, το οποίο-όπως επισημαίνουν- επιδεινώνεται, ενώ θεωρούν ότι ο μόνος τρόπος για να αναπτύξεις επχειρηματική δραστηριότητα, είναι οι «πολιτικές διασυνδέσεις».

Στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία, όλες οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι η διαφθορά είναι εκτεταμένη, ενώ το φαινόμενο θεωρείται σπάνιο στην Δανία, την Φινλανδία και την Σουηδία.

Τα αποτελέσματα συνάδουν, γράφει το Reuters, με την λίστα της Transparency International που είχε κατατάξει την Ελλάδα στην χειρότερη θέση εντός ΕΕ από άποψη διαφάνειας (80στή στο σύνολο), μαζί με την Κίνα. Στον αντίποδα βρίσκεται η Δανία που θεωρείται η λιγότερο διεφθαρμένη χώρα της ΕΕ.

Μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών είναι επίσης διαδεδομένη η πεποίθηση ότι η διαφθορά είναι συνηθισμένη πρακτική και επιδεινώνεται συνεχώς, ενώ οι περισσότεροι Ευρωπαίοι θεωρούν πιο διεφθαρμένες χώρες την Ελλάδα, την Ιταλία, την Λιθουανία, την Ισπανία και την Τσεχία.

«Η διαφθορά υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου, βλάπτει την οικονομία και στερεί από τα κράτη τα απολύτως αναγκαία φορολογικά έσοδα» έγραψε σε σουηδική εφημερίδα η Σεσίλια Μάλμστρομ, ευρωπαία επίτροπος, αρμόδια για τις εσωτερικές υποθέσεις που παρουσίασε την έκθεση και χαρακτήρισε την διαφθορά, πρόβλημα που «κόβει την ανάσα».

Οι εθνικές κυβερνήσεις και όχι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι αυτές που φέρουν το κύριο βάρος για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Για να συνδράμει σε αυτή την μάχη έχει συσταθεί και ειδική ευρωπαϊκή υπηρεσία (Olaf) η οποία ωστόσο έχει περιορισμένους πόρους. Το 2011 ο προϋπολογισμός της ήταν 23,5 εκατ. ευρώ, όπως επισημαίνει το BBC.

Απογοητευτικές οι επιδόσεις της Ελλάδας
Για την Ελλάδα, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι το 2013, με τη στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς καλύφθηκε ένα μεγάλο υφιστάμενο κενό και έγινε ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της διαφθοράς στη χώρα. Σημειώνει, ωστόσο, ότι σύμφωνα με την Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, το νομικό πλαίσιο κατά της διαφθοράς στην Ελλάδα είναι υπερβολικά περίπλοκο και κατακερματισμένο, επηρεάζοντας την εφαρμογή του.

Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 63% των Ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύει ότι η διαφθορά επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή (μέσος όρος ΕΕ: 26%) και το 80% ότι η ευνοιοκρατία και η διαφθορά παρεμποδίζουν τον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα (μέσος όρος ΕΕ: 69%). Επίσης, σύμφωνα με το 95% των Ελλήνων ερωτηθέντων υπάρχει διαφθορά σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο (μέσος όρος ΕΕ: 77%) και το 93% θεωρεί ότι η δωροδοκία και η χρήση διασυνδέσεων είναι συχνά ο ευκολότερος τρόπος για την πρόσβαση σε δημόσια υπηρεσία (μέσος όρος ΕΕ: 73%).

Επιπλέον, χαμηλές είναι οι επιδόσεις της Ελλάδας όσον αφορά τον δείκτη της ελευθερίας του τύπου.

Σύμφωνα με την έκθεση του οργανισμού Freedom House για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης το 2013, η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες όπου ο τύπος αξιολογείται ως «εν μέρει ελεύθερος». Όπως τονίζει η έκθεση της Επιτροπής, «η οικονομική αδυναμία και ένα επιλεκτικά εφαρμοζόμενο κανονιστικό πλαίσιο κατέστησαν τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης ιδιαίτερα ευάλωτα σε ενδεχόμενες αθέμιτες πιέσεις».

«Φακελάκι» για πρόσβαση σε περίθαλψη και υγειονομικές υπηρεσίες
Στον τομέα της υγείας, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις όσον αφορά τη διαφθορά. «Οι άτυπες πληρωμές και οι προμήθειες εξοπλισμού και φαρμάκων πλήττονται από τη διαφθορά», αναφέρει η Επιτροπή. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 11% των Ελλήνων ερωτηθέντων που επισκέφθηκαν δημόσιες ιατρικές εγκαταστάσεις κατά το προηγούμενο έτος, παραδέχθηκαν ότι κατέβαλαν πρόσθετη πληρωμή [«φακελάκι»] (μέσος όρος ΕΕ: 5%) και εξ αυτών 24% αισθάνθηκαν ότι όφειλαν να προβούν σε πρόσθετη πληρωμή ή να προσφέρουν κάποιο δώρο, πριν από την παροχή της περίθαλψης.

Επιπλέον, η έρευνα της Transparency International (Διεθνής Διαφάνεια) για το 2011 σχετικά με τη δωροδοκία ήσσονος σημασίας στην Ελλάδα, υπολόγισε την πρόσθετη πληρωμή -«φακελάκι»- που δίνεται συνήθως στα δημόσια νοσοκομεία για χειρουργικές επεμβάσεις από 100 έως 30.000 ευρώ, για ταχύτερη θεραπεία από 30 έως 20.000 ευρώ και για ιατρικές εξετάσεις από 30 έως 500 ευρώ. Επισημαίνεται επίσης ότι γίνονται άτυπες πληρωμές για την απόκτηση πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, την παράκαμψη της λίστας αναμονής ή την εξασφάλιση της παροχής ιατρικής περίθαλψης από συγκεκριμένο ειδικό γιατρό.

Φοροδιαφυγή
Όσον αφορά τη φορολογική διοίκηση, η έκθεση της Επιτροπής υπογραμμίζει το σημαντικό κόστος που συνεπάγονται για το ελληνικό κράτος οι πρακτικές διαφθοράς που διευκολύνουν τη φοροδιαφυγή. Πρόσφατες μελέτες για την ανάπτυξη της παραοικονομίας, υπολόγισαν ότι το κόστος αυτό έφτασε το 2012 σε επίπεδα της τάξης του 24,3% του ΑΕΠ.

Η έκθεση σημειώνει ότι πρώην επικεφαλής του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) δήλωσε το 2011 ότι η Ελλάδα ήταν σε θέση να εισπράξει μόνο το 20% των προστίμων που επιβάλλονται για φοροδιαφυγή. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, ποσοστό ύψους 40% συνήθως διαγράφεται και το υπόλοιπο 40% κατακρατείται από τους αρμόδιους για τη διαδικασία εφοριακούς υπαλλήλους.

Κατά τις ίδιες εκτιμήσεις, σε περιπτώσεις επιστροφών φόρου, 10% του ποσού υπεξαιρείται επίσης από διεφθαρμένους υπαλλήλους. Η έκθεση της Επιτροπής υπενθυμίζει μάλιστα ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η έρευνα για τη λεγόμενη «Λίστα Λαγκάρντ», η οποία αφορούσε κατάλογο περίπου 2.000 Ελλήνων υπηκόων (συμπεριλαμβανομένων επιχειρηματιών και συγγενών ή συνεργατών πολιτικών) με λογαριασμούς σε ελβετικές τράπεζες, οι οποίοι εικάζεται ότι φοροδιέφευγαν.

Σχετικά με τις διαδικασίες των δημοσίων συμβάσεων, η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι υπάρχουν ευάλωτα σημεία στη διαφθορά. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 76% των Ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη στις δημόσιες συμβάσεις, τις οποίες διαχειρίζονται οι εθνικές Αρχές (μέσος όρος ΕΕ: 56%) και 94% πιστεύουν το ίδιο για τις συμβάσεις τις οποίες διαχειρίζονται οι τοπικές Αρχές (μέσος όρος ΕΕ: 60%).

Δείτε την έκθεση της Κομισιόν εδώ

Πηγή: ethnos.gr