Αποκλεισμένη και χωρίς δουλειά η νέα γενιά

ΕΡΕΥΝΑ - ΣΟΚ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ 15 ΕΩΣ 24 ΕΤΩΝ

«Με αγχώνει το αύριο»... «Να βρω δουλειά. Αυτό θέλω, αυτό ονειρεύομαι»... «Νιώθω απελπισμένος και το χειρότερο είναι πως δεν μπορώ να κάνω κάτι»... «Δεν έχω τίποτα, η οικογένειά μου με στηρίζει»...

Νεανικά όνειρα χαμένα στον λαβύρινθο της κρίσης. Ανθρωποι στην ακμή της δημιουργικότητάς τους, εγκλωβισμένοι στο περιθώριο και στην αδράνεια. Είναι οι απόντες. Η νέα γενιά της χώρας...

Το 16,9% των νέων στην Ελλάδα βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Την περίοδο της κρίσης το ποσοστό των «αποκλεισμένων», των λεγόμενων διεθνώς και NEETs (young people not in education, employment or training) αυξήθηκε 50%. Αυτήν τη «χαμένη γενιά» χαρτογραφούν το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ σε συνεργασία με την GPO και το ΙΤΕ στην έρευνα: «Βαρόμετρο Απόντων».

H Ελλάδα τοποθετείται στις πρώτες θέσεις της ΕΕ των 28 αναφορικά με τον πληθυσμό των αποκλεισμένων. Πρόκειται για νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών που απέχουν από κάθε διαδικασία εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης. Δεν αποτελούν νέο φαινόμενο. H αύξησή τους, ωστόσο, και η συγκέντρωσή τους κυρίως σε κράτη του Ευρωπαϊκού Νότου (Βουλγαρία, Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα) αποδίδεται στις δυσμενείς συνέπειες της πολυεπίπεδης κρίσης και τις ακολουθούμενες μεθόδους δημοσιονομικής εξυγίανσης.

«Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επιβαρημένη ομάδα. Οσο και αν το προστατευτικό πλέγμα της οικογένειας δεν τους αφήνει να περιέλθουν στην έσχατη φτώχεια, η έκταση του αποκλεισμού σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κρίσης είναι πιθανόν να τους οδηγήσει σε πλήρες αδιέξοδο. Και τότε το πρόβλημα μπορεί να λάβει εκρηξιγενείς διαστάσεις», τονίζει ο αν. καθηγητής του Παν. Κρήτης κι επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας, Νίκος Παπαδάκης.

Δεν είναι τυχαίο πως ένας στους πέντε δηλώνει ότι δεν θα πράξει τίποτα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει εμφανίζοντας αίσθημα παραίτησης. «Αν η οικονομική κατάσταση συνεχίσει να επιτείνει το πρόβλημα, δεν θα είναι περίεργο να εμφανιστούν πολλοί περισσότεροι νέοι με παραβατικά χαρακτηριστικά όπως στη Μ. Βρετανία», παρατηρεί ο κ. Παπαδάκης.

Στον πληθυσμό των αποκλεισμένων οι γυναίκες πλειοψηφούν, όπως και οι απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αν και σημαντική είναι η κατηγορία όσων έχουν τελειώσει ΑΕΙ/ΤΕΙ (28,4%). Η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που εμφανίζουν υψηλά ποσοστά αποκλεισμού στους αποφοίτους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

«Αυτό αποδεικνύει πως οι Ελληνες NΕΕΤs δεν βρίσκονται εκτός λόγω επιλογής, όπως σε άλλες χώρες, αλλά παρά τη θέλησή τους», παρατηρεί ο διευθύνων σύμβουλος ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ, Μιχαλής Κουρουτός. «Ενώ αλλού στην Ευρώπη προσπαθούν να τους επανεντάξουν στον κοινωνικό ιστό, εδώ είναι αόρατοι για όλους εκτός από την οικογένειά τους», προσθέτει ο ίδιος.

Ο ρόλος της οικογένειας είναι κομβικός, αφού παρέχει στήριξη οικονομική και ψυχολογική. Για το 85% η οικογένεια είναι η μοναδική πηγή εισοδηματικής στήριξης, παρόλο που στην πλειονότητά τους ζουν σε πολυμελή νοικοκυριά με χαμηλό ή ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα.

Οι περισσότεροι έχουν εργαστεί στο παρελθόν, κυρίως σε κλάδους όπως εστίαση, αναψυχή και τουρισμός, δηλαδή σε εποχική-περιστασιακή απασχόληση. Πολλοί (55,6%) έχασαν τη δουλειά τους λόγω περικοπών προσωπικού, αρκετοί (σχεδόν το 25%) ωθήθηκαν σε παραίτηση λόγω μη έγκαιρης καταβολής δεδουλευμένων, σύγκρουση με ανωτέρους κ.ά. Το 26,2% βρίσκεται σε καθεστώς μακροχρόνιας ανεργίας, ενώ αρκετοί (30,7%) δεν έχουν καν εισέλθει στην αγορά εργασίας.

Οχι απλά δεν εμπιστεύονται το κράτος και το πολιτικό σύστημα, αλλά θεωρούν τις υφιστάμενες πολιτικές ως κατεξοχήν υπεύθυνες για τη δυσχερή κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Περισσότεροι από ένας στους τέσσερις είναι ανασφάλιστοι, νιώθουν ευάλωτοι απέναντι σε προβλήματα υγείας και δεν έχουν καμία στήριξη από πουθενά.

Κατερίνα Γιαμπουράνη
Σου αφαιρούν το δικαίωμα να είσαι παραγωγικός

«Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα με πνίγει. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κακό από το να θες να είσαι παραγωγικός, να έχεις την ενέργεια και να σου αφαιρούν αυτό το δικαίωμα. Μας βάζουν στον πάγο στην πιο παραγωγική ηλικία». Η 24χρονη Κατερίνα Γιαμπουράνη είναι μία από τους χιλιάδες νέους Ελληνες που βρίσκονται στον αποκλεισμό. Ανεργη και εκτός συστήματος εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Φοίτησε στο Ιστορικό Αρχαιολογικό του ΑΠΘ, αλλά γρήγορα αποφάσισε πως δεν θα ασχοληθεί με το αντικείμενο. Δούλεψε σε κέντρα αδυνατίσματος, σε καφετέριες, σε ξενοδοχεία. Η τελευταία της δουλειά έληξε μαζί με την καλοκαιρινή σεζόν.

«Θα επέστρεφα στην εκπαίδευση για κάτι τελείως διαφορετικό. Θα ήθελα να φοιτήσω σε τουριστική σχολή, αλλά αυτή την στιγμή δεν έχω την οικονομική δυνατότητα. Μένω με τους γονείς μου και αυτοί με συντηρούν». Δεν εισπράττει επίδομα ανεργίας, επειδή το καλοκαίρι είχε αναγκαστεί να δουλέψει ανασφάλιστη. Εχει κάνει, λέει, άπειρες αιτήσεις για προγράμματα κατάρτισης σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά ποτέ δεν την επέλεξαν. Προσπάθησε να φύγει στον Καναδά, όπου έχει συγγενείς, αλλά η μετανάστευση εκεί είναι πολύ δύσκολη υπόθεση.

Κλειστές πόρτες

«Προσπαθώ να δουλέψω σε ξενοδοχείο διεθνούς αλυσίδας για να μεταπηδήσω σε θέση του εξωτερικού. Στην Ελλάδα νιώθω δυστυχώς αποκλεισμένη. Θέλω να βελτιώσω τη ζωή μου, να μείνω μόνη μου, να κάνω πράγματα για τον εαυτό μου, αλλά βλέπω κλειστές πόρτες». Νιώθει απογοήτευση και μεγάλη ανασφάλεια. «Ακόμη κι αν βρω δουλειά δεν ξέρω αν θα πληρώνομαι κανονικά. Είναι λαχείο». Ωστόσο δεν το βάζει κάτω. «Φυσικά και όχι. Πρέπει να παλέψω. Είναι μονόδρομος».

Γιάννης Φώσκολος

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
Πέτρος Λαναράς

Μόνος δρόμος το εξωτερικό
«Με την πρώτη ευκαιρία θα φύγω στο εξωτερικό. Στην Αυστραλία έχω τέσσερις φίλους και στη Γερμανία άλλους δύο. Τι να κάτσω να κάνω στην Ελλάδα;». Ο 21χρονος Πέτρος Λανάρας ονειρευόταν να πάει σε σχολή μαγειρικής και να γυρίσει τον κόσμο. Τώρα νιώθει κομμένα τα φτερά του. Είναι άνεργος ενάμιση χρόνο αν και ψάχνει συνεχώς.

«Εχω δουλέψει σε τζαμάδικο, σε συνεργείο αυτοκινήτων, σε φανοποιείο, σε καφετέρια, σε ταβέρνα και έχω μοιράσει φυλλάδια. Από την τελευταία δουλειά έφυγα για να πάω στρατό. Οταν γύρισα το μαγαζί δεν υπήρχε».

Ο Πέτρος έχει τελειώσει μόνο το Γυμνάσιο. Αφησε, λέει, το σχολείο επειδή έπρεπε να δουλέψει για να στηρίξει την οικογένειά του.

«Ο πατέρας μου είναι άρρωστος, δεν μπορεί να δουλέψει και του έχουν κόψει πολύ την αναπηρική σύνταξη. Δεν ήθελα να αφήσω το σχολείο αλλά δεν υπήρχαν τα λεφτά». Τώρα που είναι άνεργος συντηρεί η αδελφή του το νοικοκυριό. Αυτό που θα ήθελε, λέει, είναι να βοηθήσει όσο γίνεται περισσότερο τους γονείς του. Για τον ίδιο; «Ενα σχολείο, να βγάλω τουλάχιστον την Α' Λυκείου για να πάω σε κάποιο ΕΠΑΛ. Σκέφτομαι μήπως πάω σε νυχτερινό. Αλλά κυρίως θέλω να φύγω. Εδώ νιώθω αποκλεισμένος κι απογοητευμένος. Σαν να μην υπάρχει ελπίδα πια».

Πηγή: ethnos.gr

Πηγή:www.capital.gr