NEETs: το νέο λούμπεν προλεταριάτο

Η ΚΡΙΣΗ ΓΕΝΝΑ ΤΗ ΧΑΜΕΝΗ ΓΕΝΙΑ ΤΩΝ 15-24 ΕΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ.

Η κρίση στη Νότια Ευρώπη γεννά ένα νέο λούμπεν προλεταριάτο, στο οποίο έχουν δώσει τον όρο NEETs και αφορά νέους από 15-24 ετών χωρίς εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση. Οι νέοι της κατηγορίας αυτής, οι οποίοι θεωρητικά είναι «τελειωμένοι» στο υπάρχον σύστημα, στη χώρα μας αποτελούν το 16,9% του νεανικού της πληθυσμού που εκτοπίζεται στο «εργασιακό και εκπαιδευτικό πουθενά».  

Το Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ και το ΚΕΑΔΙΚ του Πανεπιστημίου Κρήτης, σε συνεργασία με την GPO, διεξήγαγαν πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια έρευνα βάσης σε εθνική κλίμακα με στόχο την ανίχνευση, χαρτογράφηση και αποτύπωση του φαινομένου των NEETs στη χώρα μας, η οποία παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που πραγματοποίησαν για το σκοπό αυτό η ΓΣΕΕ και ο Δήμος Ιλίου.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, οι NEETs, αν και δεν αποτελούν νέο φαινόμενο, εντούτοις τόσο η διακύμανσή τους (διόγκωση) όσο και η περιφερειακή τους συγκέντρωση, που εντοπίζεται κυρίως στα κράτη- μέλη του ευρωπαϊκού Νότου, καταδεικνύουν σαφώς την άμεση διασύνδεση του φαινομένου με τις δυσμενείς συνέπειες της πολυεπίπεδης κρίσης και με τις ακολουθούμενες μεθόδους δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Η έμφυλη διάσταση στην ανθρωπογεωγραφία των NEETs είναι έντονη, με τις γυναίκες να αποτελούν την πλειονότητα των «αποκλεισμένων» ατόμων.

Οι νέοι με χαμηλό ή μεσαίο μορφωτικό επίπεδο διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να περιέλθουν σε κατάσταση ΝΕΕΤ, καθώς επίσης οι νεαροί μετανάστες, τα άτομα με αναπηρία, οι νέοι με πολύ σοβαρά προβλήματα ψυχικής ή σωματικής υγείας και όσοι εμφανίζουν βεβαρημένο οικογενειακό background.

Τα κράτη με το μεγαλύτερο πρόβλημα NEETs είναι η Βουλγαρία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Στο συγκεκριμένο πληθυσμό οι γυναίκες πλειοψηφούν, όμως η κατάσταση διαφοροποιείται σε κάποιες χώρες. 

Κυρίως το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται στην Ελλάδα, την Κύπρο, τη Λετονία και τη Ρουμανία. Στην εσωτερική κατανομή του συγκεκριμένου προλεταριάτου οι γυναίκες αποτελούν το 54,4% και το 45,6% οι άνδρες.

Σε ό,τι αφορά τις διοικητικές περιφέρειες της χώρας, υψηλή είναι η καταγραφή NEETs στο Νότιο Αιγαίο, τη Στερεά Ελλάδα και το Ιόνιο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι οι NEETs ζουν σε νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Το 41% προέρχεται από οικογένειες με εισόδημα κάτω από 1.000 ευρώ, ενώ το 11% από οικογένειες με εισόδημα μέχρι 1.500 ευρώ. Ωστόσο, παρά τα περιορισμένα οικονομικά των οικογενειών τους οι NEETs στην πλειονότητά τους στηρίζονται οικονομικά από την οικογένεια (85%). Η οικογένεια λειτουργεί και ενισχυτικά με το να τους παρέχει οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη, αλλά και επιβαρυντικά με το να τους παρέχει πολλά υλικά και άυλα αγαθά (χρήματα, διατροφή κ.λπ.), οδηγώντας ενδεχομένως έμμεσα τον ΝΕΕΤ στην παθητικότητα και στην παραίτηση.

Από τους προλετάριους αυτού του είδους το 66,2% έχει εργαστεί στο παρελθόν κυρίως στον τριτογενή τομέα (παροχή υπηρεσιών), ενώ το 26,2% βρίσκεται σε μακροχρόνια ανεργία.

Αλλα χαρακτηριστικά της «χαμένης γενιάς» που διαπιστώνει η έρευνα είναι:

* Το 75% δεν έχει παρακολουθήσει κανένα πρόγραμμα κατάρτισης.

* Το 42,9% έχει εγκαταλείψει πρόωρα το σχολείο για οικονομικούς λόγους.

* Το 83,3% βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας.

* Το 96,6% θεωρεί ότι ο ρόλος του κράτους είναι να προστατεύει όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κόστους και το 78,4% φοβάται ότι έχει χαθεί μια ευκαιρία, καθώς η περιστολή των δαπανών έχει οδηγήσει στο να μην είναι εφικτές οι κοινωνικές δαπάνες.

* Το άγχος αποτελεί για το 54,6% ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για τη σωματική υγεία τους.

Πηγή: enet.gr