Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα του 2013

"Η ελληνική κοινωνία δεν κρύβει πια το πρόβλημα της αναπηρίας, έχει σημειωθεί πρόοδος σε συγκεκριμένες συνθήκες ζωής των ατόμων με αναπηρία τα τελευταία 10 χρόνια, όμως υπάρχει ραγδαία επιδείνωση της ζωής τους αναφορικά με τους πόρους διαβίωσης εξαιτίας της κρίσης, ζήτημα για το οποίο πρέπει να μεριμνήσει η Πολιτεία. Παράλληλα, υπάρχει μεγάλη αντίθεση της κοινής γνώμης σε οποιαδήποτε πολιτική επιβαρύνει τα άτομα με αναπηρία".

Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα της πανελλαδικής έρευνας που διεξήγαγε η ΚΑΠΑ RESEARCH για λογαριασμό της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ), αναφορικά με την εικόνα που έχει η ελληνική κοινωνία απέναντι στο ζήτημα της αναπηρίας, και παρουσιάστηκαν σήμερα με την ευκαιρία της Εθνικής Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου.

Οικονομικές οι μεγαλύτερες δυσκολίες

Όπως καταδεικνύει η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 4.506 ατόμων, από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 21 Νοεμβρίου, το 51,6% των ερωτηθέντων που έχουν άτομο με αναπηρία ή χρόνια πάθηση στο οικογενειακό περιβάλλον τους, ανέφεραν ότι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι οι οικονομικές. Το 49,1% εντόπισε τις δυσκολίες στις σχέσεις με τις δημόσιες υπηρεσίες και το 37,1% στα ψυχολογικά και συναισθηματικά ζητήματα καθώς και τα προβλήματα πρακτικής φύσεως. Το 58,8% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η ζωή των ατόμων με αναπηρία χειροτέρεψε τα τελευταία τρία χρόνια.

Πρώτος τομέας επιδείνωσης είναι το εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των επιδομάτων και των συντάξεων, όπως εκτιμά το 74,1%. Ακολουθούν η πρόσβαση στην απασχόληση (59,1%) και η υποστήριξη στις οικογένειες με αναπηρία (53,7%).

Την ίδια ώρα, το 88,2% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι εμπόδιο για μια αξιοπρεπή ζωή των ατόμων με αναπηρία, αποτελεί η ανεπάρκεια των δομών του κράτους, το 73,3% οι κοινωνικές προκαταλήψεις, το 65% η ψυχολογία του ατόμου με αναπηρία και το 58% η ίδια η αναπηρία.

Το 95,9% απαντάει ΝΑΙ ή μάλλον ΝΑΙ στην ερώτηση: «Θεωρείτε ότι η Πολιτεία είναι αυτή που πρέπει να καλύψει το πρόσθετο κόστος ζωής που προκύπτει λόγω αναπηρίας;». Το 96,5 εκτιμά ότι η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει ανυπέρβλητες δυσκολίες για τις οικογένειες που έχουν άτομο με αναπηρία.

Αναφορικά με τα επιδόματα που δόθηκαν σε άτομα που δεν είχαν αναπηρία, το 47,3% θεωρεί ότι ευθύνεται η κρατική ανεπάρκεια, ενώ το 7,7% αποδίδει ευθύνες στους ίδιους τους πολίτες που αιτούνται τη χορήγηση του επιδόματος. Το 88,8% διαφωνεί ή μάλλον διαφωνεί με τη διακοπή του ΕΚΑΣ στα άτομα με αναπηρία και το 92,4% διαφωνεί ή μάλλον διαφωνεί με τις μειώσεις μισθών ή αναπηρικών συντάξεων.

Το 93,2% λέει ότι πρέπει να προωθούνται πολιτικές ένταξης για τα άτομα με αναπηρία γιατί είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παράλληλα, το 82% εκτιμά ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης που προάγουν την ισότητα και τη διαφορετικότητα στη χώρα μας θεωρούνται λιγότερο σημαντικές και έχουν μικρότερη χρηματοδότηση.

Διαδεδομένες οι διακρίσεις

Στο επίπεδο των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία στη χώρα μας, το 79,4% τις θεωρεί ακόμη διαδεδομένες και εκδηλώνονται, κυρίως, στην αναζήτηση εργασίας, στο δρόμο και στην πρόσβαση σε δημόσιους-κοινόχρηστους χώρους. Περισσότεροι από 8 στους 10 ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η περιορισμένη ή ανύπαρκτη πρόσβαση σε αγαθά ή υπηρεσίες αποτελεί διάκριση εις βάρος των ατόμων με αναπηρία, ενώ το 90,3% πιστεύει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν γεννηθεί ίσοι.

Όλοι οι τομείς αξιολόγησης της Πολιτείας, στην προσπάθεια για την κοινωνική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, βαθμολογούνται κάτω από τη βάση. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η κυβέρνηση, τα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα, όσον αφορά την αξιολόγηση του έργου τους απέναντι στα ΑμεΑ. Πρώτοι στη συγκεκριμένη κατάταξη με θετικό πρόσημο είναι οι φορείς εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία. Πρόκειται για πλήρη ανατροπή σε σχέση με το 2008, που την πρώτη θέση κατείχε η κυβέρνηση.

Οι ερωτηθέντες στην έρευνα δηλώνουν χωρίς ενδοιασμό ότι στην οικογένειά τους ή στο περιβάλλον τους υπάρχει άτομο με κάποια αναπηρία, σύμφωνα με τον Τάσο Γεωργιάδη από την ΚΑΠΑ RESEARCH, ο οποίος αναφέρει ως παράδειγμα το ποσοστό για άτομα με κινητική αναπηρία, το οποίο το 2013 είναι 13,8%, ενώ το 2002 ήταν 9,7%, όχι γιατί υπάρχει αύξηση, αλλά γιατί οι ερωτώμενοι απαντούν πιο εύκολα. Επίσης, η αναπηρία έχει αρχίσει να γίνεται θέμα ολόκληρης της οικογένειας και δεν αφορά αποκλειστικά τη μητέρα.

Σε σχέση με το παρελθόν, οι τομείς όπου έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος είναι η δυνατότητα των ατόμων με αναπηρία να κάνουν χρήση των νέων τεχνολογιών και του internet (63,6%) και να έχουν πρόσβαση στην ενημέρωση- πληροφόρηση (55,6%). Πρόοδος έχει σημειωθεί, ακόμη, στην πρόσβαση ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση αλλά και τα μέσα μεταφορά, αστικές υποδομές κ.λπ.

Αναφορικά με την εθελοντική προσφορά και την ευαισθητοποίηση των ερωτηθέντων, το 94,2% έχει θετική άποψη για την εθελοντική αιμοδοσία, ενώ το 69,9% λέει ΝΑΙ ή μάλλον ΝΑΙ στη δωρεά οργάνου του σώματός του μετά θάνατον.

"Δεν επαρκεί το όποιο κοινωνικό κράτος"

«Οι πολίτες στηρίζουν τις θέσεις του αναπηρικού κινήματος για μία άλλη πολιτική για την αναπηρία εν μέσω κρίσης, για την αναγνώριση και την ανάληψη από το κράτος του πρόσθετου κόστους διαβίωσης λόγω αναπηρίας» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης. Σύμφωνα με τον ίδιο «ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία βαθμολογεί την κυβέρνηση και τους θεσμούς εκπροσώπησης, πολιτικά κόμματα κ.λπ. σε σχέση με την αναπηρία πρέπει να τους προβληματίσει, καθώς η εικόνα που έχει αυτήν την περίοδο είναι πολύ αρνητική». Αναφερόμενος στο ΕΚΑΣ για τα άτομα με αναπηρία, ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε ότι «είναι ζήτημα τιμής και το θέμα θα κριθεί από τον πρωθυπουργό και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης».

«Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι δεν αρκεί το κοινωνικό κράτος που υπάρχει ούτε ποιοτικά, ούτε ποσοτικά» ανέφερε ο υφυπουργός Εργασίας, Βασίλης Κεγκέρογλου, σημειώνοντας πως «ως κυβέρνηση είμαστε οι αποδέκτες αυτών των συμπερασμάτων» και πρόσθεσε: «Θα εργαστούμε πιο έντονα για βελτίωση της κατάστασης».

Χρήσιμη χαρακτήρισε την έρευνα ο υφυπουργός Παιδείας, Συμεών Κεδίκογλου, υπογραμμίζοντας πως «την εικόνα ότι τα πολιτικά κόμματα και η κυβέρνηση δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη πρέπει να την αλλάξουμε».

«Το ζήτημα της αναπηρίας είναι πρωτίστως πολιτικό» είπε από την πλευρά του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Κουρουμπλής και χαρακτήρισε την έρευνα χρήσιμη, αρκεί να την αξιοποιήσουν όλοι.

Ο βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, Βασίλης Οικονόμου, με αφορμή τη συζήτηση και την ψήφιση του προϋπολογισμού, αυτήν την εβδομάδα, και αναφερόμενος στο ΕΚΑΣ, είπε ότι «αφού υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να υπάρχει κοινωνικό έρεισμα, ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που έχουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες».

Από τους Οικολόγους Πράσινους, ο Φώτης Μπίμπασης σημείωσε ότι τα συμπεράσματα από τη μελέτη της έρευνας θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και στα προγράμματα για τις ευρωεκλογές και τις περιφερειακές εκλογές.

Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας, ήταν, επίσης, παρόντες η γγ Πρόνοιας, Ευτυχία Μπέκου, ο γγ Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Παναγιώτης Κοκκόρης και η Αντιπεριφερειάρχης Αττικής, Λιλίκα Βασιλάκου.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ